Toàn bộ các vấn đề về tiền lương trong doanh nghiệp

Câu trả lời: Không được chấp nhận đầy đủ.

Theo quy định hiện hành về chi phí được trừ khi tính thuế TNDN, chi phí tiền lương chỉ được chấp nhận khi:

• Phát sinh thực tế phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh
• Có hợp đồng lao động
• Có bảng chấm công
• Có bảng lương và chứng từ thanh toán hợp pháp

Ví dụ: Tháng 3/2025, Công ty B trả lương 120 triệu đồng nhưng:

• Có hợp đồng lao động
• Có bảng lương
• Không có bảng chấm công

→ Khi quyết toán thuế, cơ quan thuế có quyền loại toàn bộ hoặc một phần chi phí tiền lương, do không chứng minh được thời gian làm việc thực tế.

Kết luận: Bảng chấm công là chứng từ bắt buộc, không thể thay thế bằng bảng lương hay hợp đồng lao động.

Tham khảo: Mẫu Bảng Chấm Công 2026 File Excel Mới Nhất (Miễn Phí)

2. Phụ cấp chức danh có được tính vào chi phí tiền lương không?

Phụ cấp chức danh là khoản chi phụ thuộc vào vị trí, chức vụ, trách nhiệm công việc và được pháp luật cho phép nếu doanh nghiệp xây dựng đúng.

Điều kiện để phụ cấp chức danh hợp lệ:

Quy định rõ trong:

• Hợp đồng lao động hoặc
• Quy chế lương, thưởng
• Áp dụng thống nhất, có căn cứ
• Thanh toán đầy đủ qua bảng lương

Ví dụ cập nhật: Năm 2025, Công ty B quy định:

Nhân viên kinh doanh:

• Lương cơ bản: 5.000.000
• Phụ cấp chức danh: 3.000.000
• Nhân viên hành chính:
• Lương cơ bản: 4.800.000
• Phụ cấp chức danh: 1.500.000

→ Hoàn toàn hợp lệ, nếu:

• Thể hiện rõ trên hợp đồng hoặc quy chế
• Có bảng lương, bảng chấm công đầy đủ

3. Doanh nghiệp ít lao động có bắt buộc thành lập công đoàn?

Theo quy định hiện hành:

• Không bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập công đoàn
• Việc thành lập công đoàn dựa trên nguyên tắc tự nguyện

Tuy nhiên:

• Kinh phí công đoàn 2% vẫn bắt buộc phải đóng
• Căn cứ đóng: quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Ví dụ thực tế: Công ty B có 5 lao động, chưa thành lập công đoàn:

• Vẫn phải đóng 2% kinh phí công đoàn
• Nộp qua cơ quan quản lý theo quy định

→ Không thành lập công đoàn không đồng nghĩa với không phải đóng kinh phí công đoàn.

Xem thêm: Mức Phạt Không Đóng Kinh Phí Công Đoàn Là Bao Nhiêu?

4. Quy định về ngày nghỉ phép năm – doanh nghiệp hay làm sai

Theo quy định hiện hành:

Người lao động làm đủ 12 tháng:

• 12 ngày/năm: công việc bình thường
• 14–16 ngày/năm: công việc nặng nhọc, độc hại

Ví dụ: Công ty B quy định: Nhân viên chính thức được nghỉ 6 ngày/năm

→ Sai quy định, nếu:

• Người lao động đã làm đủ 12 tháng
• Không có thỏa thuận khác trong hợp đồng

Trường hợp hợp lệ:

• Người lao động chưa đủ 12 tháng
• Nghỉ phép tính theo tỷ lệ thời gian làm việc

Kết luận: Kế toán tiền lương cần làm đúng từ hồ sơ

Tiền lương là nghiệp vụ liên thông giữa kế toán – thuế – lao động – bảo hiểm. Sai sót thường không nằm ở phép tính, mà nằm ở:

• Thiếu bảng chấm công
• Phụ cấp không có căn cứ
• Áp dụng sai quy định nghỉ phép
• Hồ sơ tiền lương không đồng bộ

Để hiểu đúng bản chất và thực hành trọn vẹn nghiệp vụ kế toán tiền lương trong doanh nghiệp, bạn có thể tham khảo Khóa học Kế toán Tổng hợp Thực hành tại Kế toán Lê Ánh, nơi các kế toán trưởng đang làm thực tế trực tiếp hướng dẫn từng tình huống phát sinh.