Chỉ Số ROE Là Gì? Hướng Dẫn Đánh Giá ROE Đúng Cách

Chỉ số ROE là gì? Đây là câu hỏi thường gặp khi các nhà đầu tư muốn đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. ROE là một chỉ số quan trọng thể hiện mức độ sinh lời mà doanh nghiệp đạt được từ nguồn vốn của cổ đông. Thông qua chỉ số này, nhà đầu tư có thể nhìn nhận được khả năng sử dụng vốn hiệu quả của doanh nghiệp và so sánh với các đối thủ cùng ngành. Tìm hiểu chi tiết về ROE ở bài viết sau của Kế toán Lê Ánh. 

Mục lục

• 1. ROE là gì? ROE là viết tắt của từ gì?
• 2. Công thức tính ROE và ý nghĩa của các thành phần
• 3. ROE phản ánh điều gì về doanh nghiệp?
• 4. Đánh giá tỷ lệ ROE bao nhiêu là tốt
• 5. Phân biệt ROE và các chỉ số liên quan khác
• 6. Hướng dẫn đánh giá ROE đúng cách
• 7. Một số bài tập tính ROE

 

1. ROE là gì? ROE là viết tắt của từ gì?

ROE- viết tắt của cụm từ Return on Equity hay còn gọi là “lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu,” là một chỉ số tài chính quan trọng, giúp đánh giá mức độ hiệu quả của doanh nghiệp trong việc sử dụng nguồn vốn của cổ đông để tạo ra lợi nhuận. ROE đo lường tỷ lệ lợi nhuận mà công ty kiếm được từ số vốn chủ sở hữu, giúp nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng hơn về khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong dài hạn.

2. Công thức tính ROE và ý nghĩa của các thành phần

ROE = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu) x 100%

Ý nghĩa của các thành phần:

- Lợi nhuận sau thuế: Đây là phần lợi nhuận còn lại sau khi công ty đã trừ hết các chi phí, bao gồm chi phí sản xuất, lãi vay, thuế và các chi phí khác. Đây là con số thể hiện hiệu quả cuối cùng của hoạt động kinh doanh.

- Vốn chủ sở hữu: Là tổng giá trị tài sản mà cổ đông đóng góp vào doanh nghiệp, bao gồm vốn góp ban đầu và lợi nhuận chưa phân phối. Vốn chủ sở hữu cho thấy quy mô vốn mà công ty đang sử dụng để sinh lời cho cổ đông.

>>> Xem thêm: Lộ Trình Học Phân Tích Báo Cáo Tài Chính Từ A - Z

3. ROE phản ánh điều gì về doanh nghiệp?

ROE là một chỉ số thể hiện mức độ hiệu quả của doanh nghiệp trong việc sử dụng vốn chủ sở hữu để tạo ra lợi nhuận.

Mối quan hệ giữa ROE và hiệu quả sử dụng vốn

ROE trực tiếp phản ánh khả năng sử dụng vốn của doanh nghiệp. Một ROE cao có nghĩa là doanh nghiệp tạo ra nhiều lợi nhuận hơn từ vốn đầu tư của cổ đông, cho thấy hiệu quả sử dụng vốn cao. Ngược lại, nếu chỉ số ROE thấp, doanh nghiệp có thể đang sử dụng vốn kém hiệu quả, doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược hoặc cải thiện hiệu suất quản lý vốn.

Sự quan trọng của ROE trong đánh giá sức khỏe tài chính

ROE là một trong những chỉ số tài chính quan trọng để đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Nó cho phép nhà đầu tư và nhà quản lý đo lường khả năng sinh lời của công ty so với nguồn vốn chủ sở hữu. Nếu ROE ổn định hoặc tăng trưởng theo thời gian, đây là dấu hiệu doanh nghiệp có sức khỏe tài chính tốt và bền vững. Ngược lại, nếu ROE giảm hoặc biến động không ổn định, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về rủi ro tài chính.

ROE và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp

Một ROE cao so với các đối thủ cùng ngành có thể giúp doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh vì điều này cho thấy doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả hơn để tạo ra lợi nhuận. Những doanh nghiệp có ROE cao thường có khả năng mở rộng, tái đầu tư, hoặc thu hút thêm vốn từ cổ đông dễ dàng hơn, giúp họ gia tăng thị phần và phát triển bền vững. ROE thấp so với đối thủ có thể khiến doanh nghiệp bị lép vế trong cuộc cạnh tranh, đòi hỏi các biện pháp cải thiện hiệu quả kinh doanh và quản lý.

4. Đánh giá tỷ lệ ROE bao nhiêu là tốt

Tỷ lệ ROE cao là doanh nghiệp có dấu hiệu tốt về khả năng sinh lời. Mức ROE lý tưởng sẽ khác nhau tùy theo ngành, nhưng thông thường, ROE từ 15% trở lên được coi là tốt, tỷ lệ này cho thấy doanh nghiệp có khả năng tạo ra lợi nhuận ổn định từ vốn của cổ đông. Tuy nhiên, mức ROE "tốt" còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác như mức độ rủi ro, chiến lược tăng trưởng, và khả năng tái đầu tư của từng công ty.

Tỷ lệ ROE bao nhiêu là hợp lý?

Tỷ lệ phù hợp với trung bình ngành và tình hình tài chính của doanh nghiệp chính là tỷ lệ ROE hợp lý . ROE quá cao có thể cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng đòn bẩy tài chính lớn, gây rủi ro nếu không kiểm soát tốt. ROE hợp lý thường nằm trong khoảng 10-20% đối với các ngành có rủi ro thấp và 20-30% đối với các ngành có khả năng sinh lợi cao hoặc rủi ro cao hơn, như công nghệ hoặc tài chính.

So sánh ROE giữa các công ty cùng ngành

Tỷ lệ phần trăm ROE cao hơn trung bình ngành là dấu hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp có hiệu quả sử dụng vốn tốt hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần lưu ý mỗi công ty có thể áp dụng chiến lược tài chính khác nhau, cần đánh giá thêm các yếu tố như cấu trúc vốn, đòn bẩy tài chính, và cách quản lý chi phí khi so sánh ROE giữa các doanh nghiệp.

Các yếu tố ảnh hưởng đến ROE

- Lợi nhuận sau thuế là yếu tố chính ảnh hưởng đến ROE, vì lợi nhuận Doanh nghiệp càng cao thì ROE càng lớn. Các doanh nghiệp có khả năng tăng lợi nhuận bền vững thường có tỷ lệ ROE ổn định và cao.

- Vốn chủ sở hữu: ROE có thể giảm khi vốn chủ sở hữu tăng nhanh hơn lợi nhuận, và ngược lại. Các công ty duy trì vốn chủ sở hữu ở mức hợp lý sẽ dễ dàng đạt được ROE cao hơn.

- Đòn bẩy tài chính: Sử dụng đòn bẩy tài chính (vay nợ) có thể giúp tăng ROE nếu lợi nhuận trên vốn vay lớn hơn lãi suất phải trả. Tuy nhiên, nếu đòn bẩy tài chính quá cao, rủi ro tài chính cũng sẽ tăng theo.

- Hiệu quả quản lý chi phí: Doanh nghiệp có khả năng kiểm soát chi phí tốt sẽ làm tăng ROE do phần lợi nhuận sau thuế gia tăng. Các biện pháp tối ưu hóa quy trình và quản lý chi phí hiệu quả sẽ giúp duy trì ROE ở mức cao.

- Chiến lược tái đầu tư: Các doanh nghiệp biết cách tái đầu tư lợi nhuận vào các dự án sinh lời có thể tăng ROE trong dài hạn.

5. Phân biệt ROE và các chỉ số liên quan khác

ROE (Return on Equity), ROA (Return on Assets), và ROIC (Return on Invested Capital) là các chỉ số tài chính phổ biến được sử dụng để đo lường khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, mỗi chỉ số lại có cách tính và ý nghĩa riêng, phù hợp với từng khía cạnh cụ thể của hoạt động kinh doanh.

So sánh ROE và ROA

- ROE (Return on Equity): Đo lường lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của cổ đông. ROE cho biết mức độ sinh lời mà doanh nghiệp đạt được từ nguồn vốn do cổ đông đầu tư, giúp nhà đầu tư hiểu rõ hiệu quả sử dụng vốn của công ty.

- ROA (Return on Assets): Đo lường lợi nhuận trên tổng tài sản của doanh nghiệp. ROA phản ánh hiệu quả của công ty trong việc sử dụng toàn bộ tài sản (bao gồm cả vốn vay và vốn chủ sở hữu) để tạo ra lợi nhuận.

- Sự khác biệt: ROA đánh giá khả năng sử dụng toàn bộ tài sản, trong khi ROE chỉ tập trung vào vốn chủ sở hữu. ROA sẽ thường thấp hơn ROE vì nó không chỉ dựa vào vốn chủ sở hữu mà còn bao gồm cả nợ. Do đó, nếu công ty sử dụng đòn bẩy tài chính cao, ROE có thể cao hơn ROA, nhưng đồng thời cũng đi kèm với rủi ro tài chính lớn hơn.

ROE và ROIC

- ROIC (Return on Invested Capital): ROIC đo lường lợi nhuận thu được trên toàn bộ vốn đầu tư vào công ty, bao gồm vốn chủ sở hữu và nợ vay. ROIC cho biết hiệu quả sinh lời từ số vốn thực sự được đầu tư vào hoạt động kinh doanh.

- Sự khác biệt: ROIC cung cấp cái nhìn toàn diện hơn ROE vì nó tính đến cả vốn chủ sở hữu và nợ vay, cho thấy mức độ sinh lời của tổng vốn mà công ty đã đầu tư. Nếu ROIC cao hơn lãi suất vay nợ, điều này cho thấy công ty đang sử dụng vốn vay một cách hiệu quả. Ngược lại, ROE chỉ tập trung vào vốn của cổ đông, dễ bị ảnh hưởng bởi cấu trúc vốn của doanh nghiệp.

>>>Xem thêm: Khóa Học Phân Tích Tài Chính Doanh Nghiệp Online & Offline

6. Hướng dẫn đánh giá ROE đúng cách

Đánh giá ROE (Return on Equity) hiệu quả giúp nhà đầu tư nhận diện được sức khỏe tài chính và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Để đảm bảo phân tích đúng cách, cần thực hiện các bước sau:

Các bước đánh giá ROE chi tiết

- Tìm hiểu ROE trung bình ngành: Để biết ROE của doanh nghiệp đang ở mức cao hay thấp, đầu tiên cần so sánh với ROE trung bình ngành. ROE cao hơn trung bình ngành thường cho thấy doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả hơn các đối thủ.

- Phân tích xu hướng ROE qua các năm: Quan sát ROE trong khoảng 3-5 năm sẽ giúp đánh giá tính bền vững của khả năng sinh lời. Nếu ROE ổn định hoặc tăng trưởng đều, doanh nghiệp có khả năng quản lý vốn tốt. Ngược lại, ROE biến động lớn có thể báo hiệu sự thiếu ổn định.

- Xem xét tác động của đòn bẩy tài chính: Đòn bẩy tài chính (vay nợ) có thể tăng ROE, nhưng cũng làm tăng rủi ro tài chính. Kiểm tra tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu để biết liệu ROE cao có phải do sử dụng nhiều vốn vay hay không. Một ROE cao với tỷ lệ nợ thấp thường là dấu hiệu tốt.

- Đánh giá các thành phần của ROE bằng mô hình DuPont: Mô hình DuPont phân tích ROE thành ba yếu tố: biên lợi nhuận, vòng quay tài sản, và đòn bẩy tài chính. Điều này giúp hiểu rõ hơn nguyên nhân dẫn đến ROE cao hoặc thấp, giúp xác định yếu tố nào doanh nghiệp cần cải thiện.

Cách nhận diện tín hiệu cảnh báo qua ROE

- ROE tăng đột biến do nợ vay: Nếu ROE tăng mạnh nhưng đi kèm với tỷ lệ nợ cao, đây có thể là tín hiệu cảnh báo rằng doanh nghiệp đang phụ thuộc quá nhiều vào vay nợ để tạo ra lợi nhuận. Điều này có thể dẫn đến rủi ro thanh khoản trong tương lai.

- ROE giảm dần qua các năm: Nếu ROE liên tục giảm, có thể doanh nghiệp đang mất khả năng sinh lời hoặc bị cạnh tranh mạnh mẽ. Đây là dấu hiệu cần cảnh giác, đặc biệt khi ROE giảm mà không đi kèm các khoản đầu tư lớn hoặc cải tiến công nghệ.

- ROE thấp hơn chi phí vốn chủ sở hữu: Nếu ROE thấp hơn lãi suất mà các cổ đông kỳ vọng, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thu hút đầu tư hoặc duy trì giá trị cổ phiếu.

Áp dụng đánh giá ROE trong thực tế đầu tư

- So sánh với các công ty cùng ngành: Trong đầu tư, ROE là chỉ số tốt để so sánh hiệu quả sử dụng vốn giữa các công ty trong cùng ngành. Chọn những công ty có ROE cao hơn và ổn định hơn trung bình ngành có thể là lựa chọn an toàn hơn.

- Xem xét xu hướng ROE để đánh giá tính bền vững: Nhà đầu tư nên ưu tiên những doanh nghiệp có ROE ổn định hoặc tăng trưởng đều qua các năm. Doanh nghiệp có xu hướng ROE giảm hoặc biến động mạnh thường tiềm ẩn rủi ro lớn hơn.

- Kết hợp với các chỉ số tài chính khác: Sử dụng ROE cùng với các chỉ số như ROA, ROIC, và tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu sẽ giúp có cái nhìn toàn diện hơn về sức khỏe tài chính và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. ROE cao nhưng đi kèm với đòn bẩy tài chính quá lớn có thể là tín hiệu cần xem xét cẩn thận.

7. Một số bài tập tính ROE

Bài 1:

Công ty ABC có lợi nhuận sau thuế là 2 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu là 10 tỷ đồng. Tính ROE của công ty.

Lời giải:

ROE = ( 2 tỷ đồng / 10 tỷ đồng) x 100% = 20%

Nhận xét: ROE 20% cho thấy công ty ABC đang sử dụng vốn chủ sở hữu hiệu quả, với khả năng sinh lời ổn định. Đây là mức ROE tốt, phù hợp để thu hút đầu tư, vì công ty tạo ra 20 đồng lợi nhuận trên mỗi 100 đồng vốn chủ sở hữu.

Bài 2:

Công ty DEF có lợi nhuận sau thuế là 8 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu ban đầu là 40 tỷ đồng. Trong năm nay, công ty đã phát hành thêm cổ phiếu, khiến vốn chủ sở hữu tăng lên thành 50 tỷ đồng. Tính ROE của công ty sau khi tăng vốn.

Lời giải:

Với vốn chủ sở hữu là 50 tỷ đồng:

ROE = (8 tỷ đồng / 50 tỷ đồng) x 100% = 16%

Nhận xét: Sau khi tăng vốn, ROE của công ty DEF giảm xuống còn 16%. Mức này vẫn nằm trong khoảng khả quan nhưng thấp hơn trước đây, cho thấy việc phát hành thêm cổ phiếu đã làm giảm hiệu quả sinh lời của vốn chủ sở hữu. Công ty cần có kế hoạch sử dụng vốn mới hiệu quả hơn để cải thiện ROE.

Chỉ số ROE là công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và khả năng sinh lời từ nguồn vốn chủ sở hữu. Một ROE cao và ổn định thể hiện doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và có tiềm năng phát triển. Tuy nhiên, khi sử dụng ROE, nhà đầu tư cần xem xét cả các yếu tố như đòn bẩy tài chính và xu hướng ROE qua thời gian để đưa ra đánh giá chính xác. Hiểu và áp dụng ROE đúng cách sẽ giúp tối ưu hóa quyết định đầu tư và chọn lựa doanh nghiệp có sức khỏe tài chính tốt.

>>> Xem thêm: KHÓA HỌC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

------------------------------

Kế Toán Lê Ánh - Nơi đào tạo kế toán thực hành uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học nguyên lý kế toán, khóa học kế toán tổng hợp, khóa học kế toán thuế cho người mới bắt đầu, khóa học kế toán quản trị, khóa học kế toán thuế chuyên sâu, khóa học phân tích tài chính doanh nghiệp, khóa học chứng chỉ kế toán trưởng, khóa học kế toán cho chủ doanh nghiệp... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Nếu như bạn muốn tham gia các khóa học kế toán online/offline của trung tâm Lê Ánh thì có thể liên hệ hotline tư vấn: 0904.84.8855/ Mrs Lê Ánh 

Ngoài các khóa học kế toán thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học hành chính nhân sự online/offline, khóa học xuất nhập khẩu TPHCM, Hà Nội, online chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: KẾ TOÁN LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO KẾ TOÁN SỐ 1 VIỆT NAM