Cập Nhật Quy Định Kế Toán, Thuế Mới Nhất Năm 2025

Năm 2025 đánh dấu nhiều thay đổi quan trọng trong quy định kế toán và thuế tại Việt Nam. Từ thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp cho đến chế độ kế toán, các văn bản pháp luật mới đã và đang tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người làm kế toán. Trong bài viết này, Kế toán Lê Ánh sẽ cập nhật quy định kế toán, thuế mới nhất năm 2025, giúp bạn nắm rõ từng điểm thay đổi và hướng dẫn áp dụng vào thực tế.

I. Những Điểm Mới Trong Luật Quản Lý Thuế Năm 2025

1. Tổng hợp các luật, thông tư, nghị định mới ban hành năm 2024 và 2025

Năm 2025 ghi nhận nhiều văn bản pháp lý quan trọng trong lĩnh vực thuế, cụ thể gồm:

- Luật Thuế Giá Trị Gia Tăng số 48/2024/QH15, được Quốc hội thông qua cuối năm 2024, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, thay thế toàn bộ Luật GTGT hiện hành năm 2008.

- Thông tư 86/2024/TT-BTC, quy định sử dụng số định danh cá nhân thay thế mã số thuế cho cá nhân và hộ kinh doanh, áp dụng từ 01/07/2025.

- Nghị định 82/2025/NĐ-CP, ban hành đầu năm 2025, cho phép gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, TNDN, TNCN và tiền thuê đất đến hết năm 2025 cho nhiều đối tượng doanh nghiệp và cá nhân.

2. Những thay đổi nổi bật về mức thuế, cách tính thuế, thời hạn nộp

Thuế GTGT: Chính sách giảm thuế suất từ 10% xuống còn 8% tiếp tục được áp dụng cho nhiều nhóm hàng hóa và dịch vụ trong 6 tháng đầu năm 2025.

Luật GTGT mới điều chỉnh rõ ràng về phạm vi đối tượng chịu thuế, cách xác định giá tính thuế, quy định khấu trừ đầu vào và hoàn thuế.

Từ ngày 01/7/2025, chỉ những khoản chi dưới 20 triệu đồng được thanh toán không dùng tiền mặt mới đủ điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Gia hạn thời hạn nộp thuế:

• Thuế GTGT các kỳ tháng 2–6 và quý I, II được gia hạn từ 5–6 tháng.
• Thuế TNDN tạm nộp quý I, II được gia hạn 5 tháng.
• Thuế TNCN và tiền thuê đất được gia hạn đến hết ngày 31/12/2025.

3. Cập nhật biểu thuế suất, chính sách miễn/giảm/hoãn thuế

- Biểu thuế suất GTGT được điều chỉnh:

• Một số nhóm hàng hóa như phân bón, tàu đánh bắt thủy sản chuyển từ không chịu thuế sang mức 5% hoặc 10%.
• Mở rộng phạm vi áp dụng thuế suất 0% cho dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế, hàng viện trợ nhân đạo.

- Chính sách miễn, giảm thuế: Bổ sung miễn thuế GTGT đối với hàng hóa viện trợ, tài trợ phục vụ mục đích phòng chống thiên tai, dịch bệnh.

- Thuế nhập khẩu ưu đãi:

• Cập nhật biểu thuế nhập khẩu theo các hiệp định thương mại tự do mới như RCEP, UKVFTA.
• Điều chỉnh thuế suất để khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu phục vụ sản xuất trong nước.

II. Cập Nhật Quy Định Về Kế Toán Theo Thông Tư, Nghị Định Mới Nhất

Năm 2025, lĩnh vực kế toán tiếp tục được điều chỉnh nhằm tiệm cận chuẩn mực quốc tế, đồng thời cải thiện tính minh bạch và khả năng kiểm tra, giám sát tài chính trong doanh nghiệp và đơn vị hành chính sự nghiệp.

1. Các thay đổi trong hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán

Thông tư 133/2016/TT-BTC và Thông tư 200/2014/TT-BTC vẫn là hai hệ thống kế toán chính thức, tuy nhiên được cập nhật bổ sung một số điểm phù hợp với các quy định mới về hóa đơn điện tử, khấu trừ thuế và thanh toán không dùng tiền mặt.

Doanh nghiệp cần cập nhật mẫu chứng từ kế toán phù hợp với các nghiệp vụ phát sinh có liên quan đến giao dịch điện tử, đặc biệt là chứng từ thanh toán qua ví điện tử, QR Code, ngân hàng số.

Việc ghi chép sổ sách kế toán cũng cần điều chỉnh phù hợp với quy định về định danh mã số thuế, số hóa sổ kế toán và trách nhiệm lưu trữ dữ liệu.

2. Quy định mới về báo cáo tài chính, ghi nhận doanh thu, chi phí

Một số điểm mới trong hướng dẫn lập báo cáo tài chính năm 2025 tập trung vào:

• Phân loại rõ ràng doanh thu – chi phí giữa hoạt động sản xuất kinh doanh chính và các khoản thu phụ trợ, thu nhập tài chính.
• Ghi nhận doanh thu theo bản chất giao dịch, không đơn thuần theo thời điểm hóa đơn, nhất là đối với doanh nghiệp thương mại điện tử và xuất khẩu.

Doanh nghiệp có giao dịch liên kết cần lưu ý cập nhật hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết, đảm bảo nguyên tắc ghi nhận chi phí hợp lệ, tránh bị loại trừ khi quyết toán thuế.

3. Ảnh hưởng của chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) nếu có cập nhật

Bộ Tài chính tiếp tục lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam theo Quyết định số 345/QĐ-BTC. Năm 2025 là năm bản lề trong giai đoạn “khuyến khích tự nguyện áp dụng IFRS” đối với các doanh nghiệp lớn, có vốn đầu tư nước ngoài hoặc niêm yết.

Một số chuẩn mực IFRS quan trọng được hướng dẫn để áp dụng dần vào thực tế tại Việt Nam:

• IFRS 15 – Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng
• IFRS 16 – Thuê tài sản
• IFRS 9 – Công cụ tài chính

Áp dụng IFRS giúp tăng tính minh bạch, thu hút nhà đầu tư, nhưng cũng yêu cầu doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn vào đào tạo đội ngũ kế toán và hệ thống phần mềm phù hợp.

III. Hướng Dẫn Thực Hiện Các Quy Định Mới Trên Phần Mềm Kế Toán, HTKK, Etax

Với hàng loạt điều chỉnh trong luật thuế và chế độ kế toán, việc cập nhật phần mềm là bước bắt buộc để đảm bảo doanh nghiệp kê khai – nộp thuế đúng quy định.

1. Các thao tác cập nhật biểu thuế, tờ khai mới trên phần mềm

HTKK phiên bản 5.3.0 trở lên đã bổ sung biểu mẫu tờ khai GTGT theo Luật mới có hiệu lực từ 01/7/2025.

Người dùng cần:

• Cài đặt phiên bản HTKK mới nhất từ website chính thức của Tổng cục Thuế.
• Thực hiện đồng bộ mã số thuế cá nhân theo định danh để khớp dữ liệu khi nộp tờ khai thuế TNCN.
• Cập nhật các biểu thuế GTGT mới cho hàng hóa, dịch vụ (đặc biệt nhóm chịu thuế 0%, 5%, 8%, 10% tùy mặt hàng).

Phần mềm kế toán nội bộ:

• Doanh nghiệp cần làm việc với đơn vị cung cấp phần mềm để cập nhật logic hạch toán phù hợp với luật GTGT mới.
• Bổ sung mã định danh khách hàng – nhà cung cấp theo số CCCD nếu đối tượng là cá nhân không có mã số thuế cũ.

2. Những lưu ý khi kê khai thuế online theo phiên bản 2025

Etax (Thuế điện tử):

• Giao diện và quy trình nộp tờ khai được tinh gọn, nhưng đòi hỏi xác thực tài khoản tổ chức và người nộp thuế bằng chữ ký số định danh mới.
• Bắt buộc nhập đầy đủ thông tin người phụ thuộc khi quyết toán thuế TNCN (bao gồm CCCD, quan hệ, địa chỉ).
• Hồ sơ khai bổ sung, điều chỉnh sai sót hóa đơn phải gửi kèm giải trình dưới dạng phụ lục điện tử theo Thông tư 12/2025/TT-BTC.

Lưu ý bảo mật: Hệ thống yêu cầu xác thực 2 lớp (2FA) với tài khoản quản trị doanh nghiệp khi nộp tờ khai và hoàn thuế.

3. Mẫu biểu, báo cáo cập nhật cần nắm rõ

- Tờ khai GTGT 01/GTGT mới, bổ sung thêm chỉ tiêu “Mức thuế suất ưu đãi áp dụng theo chính sách tạm thời”.

- Tờ khai thuế TNDN tạm tính quý (03/TNDN), phân bổ chi tiết khoản chi được trừ – không được trừ, khấu trừ chuyển kỳ trước.

- Bảng kê hóa đơn đầu vào – đầu ra yêu cầu ghi rõ hình thức thanh toán, số tài khoản thanh toán, và loại chứng từ đính kèm.

- Báo cáo tài chính giữa năm (tự nguyện) cho doanh nghiệp áp dụng IFRS, cần nộp kèm phụ lục thuyết minh.

IV. Doanh Nghiệp Và Hộ Kinh Doanh Cần Làm Gì Trước Những Thay Đổi Này?

1. Rà soát lại toàn bộ quy trình kế toán, biểu mẫu và chính sách thuế nội bộ

• Cập nhật lại biểu mẫu hóa đơn, chứng từ kế toán theo đúng quy định mới, đặc biệt là các yếu tố liên quan đến thuế suất GTGT, phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, mã định danh cá nhân.
• Kiểm tra quy trình ghi nhận doanh thu – chi phí để đảm bảo phù hợp với chuẩn mực kế toán hiện hành và các nguyên tắc về khấu trừ – hoàn thuế.
• Đối với doanh nghiệp có giao dịch quốc tế hoặc liên kết, nên rà soát việc lập hồ sơ giá chuyển nhượng và cơ sở xác định thuế TNDN.

2. Lên lịch trình cập nhật phần mềm, đào tạo và phổ biến nội bộ

Làm việc với đơn vị phần mềm kế toán để đảm bảo:

• Tích hợp các mẫu tờ khai, biểu thuế, báo cáo mới năm 2025.
• Đồng bộ dữ liệu mã số thuế theo định danh cá nhân.

Tổ chức đào tạo nội bộ cho kế toán viên, bộ phận quản lý tài chính về:

• Các điểm thay đổi trong luật thuế – kế toán 2025.
• Cách sử dụng HTKK, Etax phiên bản mới.
• Những sai sót phổ biến cần tránh trong quá trình kê khai, nộp thuế.

3. Tìm hiểu và tham gia các khóa học, tư vấn chuyên sâu về thuế – kế toán

Doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh có thể lựa chọn:

- Khóa học kế toán thuế thực hành hoặc khóa học kế toán hộ kinh doanh cá thể cập nhật theo luật mới để đảm bảo nhân sự theo kịp thay đổi.

- Dịch vụ tư vấn thuế định kỳ nhằm giải quyết các trường hợp phát sinh, đặc biệt trong giai đoạn chuyển giao biểu thuế.

- Tư vấn IFRS (nếu áp dụng) đối với doanh nghiệp có nhu cầu lập báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế.

Một số trung tâm uy tín hiện nay đã triển khai chương trình đào tạo cập nhật thuế 2025, có thể học trực tiếp hoặc online tương tác, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.

V. Tổng Hợp Văn Bản Pháp Lý Cần Đọc Về Thuế – Kế Toán Năm 2025

1. Các nghị định, thông tư, luật trọng yếu

2. Hướng dẫn đọc và áp dụng từng văn bản

Luật GTGT 48/2024/QH15:

• Tìm hiểu kỹ các chương mục: phạm vi điều chỉnh, đối tượng chịu/không chịu thuế, thuế suất, phương pháp khấu trừ và hoàn thuế.
• Đặc biệt chú ý đến quy định về hóa đơn điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ, cũng như áp dụng thuế suất 0%, 5%, 8%, 10% theo từng nhóm mặt hàng.

Thông tư 86/2024/TT‑BTC:

• Nắm rõ các mẫu tờ khai đăng ký, điều chỉnh thông tin thuế (02-ĐK-TCT, 08-MST...), đặc biệt thủ tục chuyển đổi để dùng số định danh cá nhân thay mã số thuế từ 01/7/2025.
• Hiểu rõ trách nhiệm của tổ chức chi trả thu nhập, hộ, cá nhân trong đăng ký thuế, điều chỉnh thông tin hoặc cấp lại mã thuế.

Nghị định 82/2025/NĐ‑CP:

• Đọc kỹ diện đối tượng được hưởng gia hạn (doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân, đơn vị thuê đất…) và mốc thời gian cụ thể cho từng loại thuế (GTGT, TNDN, TNCN, tiền thuê đất)
• Lưu ý thời hạn cuối cùng: 31/12/2025 là mốc hết thời gian gia hạn.

3. Gợi ý sử dụng văn bản hiệu quả

- Download từng văn bản dưới dạng PDF từ cổng thông tin pháp luật hoặc trang Bộ Tài chính để tiện tra cứu.

- Đánh dấu mục nội dung cụ thể: thuế suất GTGT, điều kiện khấu trừ, mẫu tờ khai, diện đối tượng gia hạn… để tra cứu nhanh.

- Tổ chức buổi phân tích nội bộ cho kế toán và lãnh đạo, kết hợp với phần mềm HTKK/Etax, để hệ thống hóa quy định vào thao tác thực tế.

- Theo dõi cập nhật các văn bản hướng dẫn, như Thông tư bổ sung, công văn giải thích từ Tổng cục Thuế hoặc các chuyên gia tư vấn.

Năm 2025 đánh dấu nhiều thay đổi quan trọng trong hệ thống thuế và kế toán tại Việt Nam. Cập nhật kịp thời các quy định mới, điều chỉnh quy trình nội bộ và trang bị kiến thức thực tế sẽ giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh tuân thủ pháp luật, hạn chế rủi ro và tận dụng hiệu quả các chính sách ưu đãi hiện hành.