Chỉ Số ROA Là Gì? Cách Tính, Ý Nghĩa Và Ứng Dụng Thực Tiễn

Chỉ số ROA là gì? Đây là một trong những chỉ số tài chính quan trọng, giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ hiệu quả trong việc sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận. Bài viết dưới đây Kế toán Lê Ánh chia sẻ đến bạn đọc định nghĩa ROA, cách tính, cũng như tầm quan trọng của chỉ số trong đánh giá và phát triển hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Mục lục

• 1. Chỉ Số ROA Là Gì?
• 2. Công Thức Tính Chỉ Số ROA
• 3. Chỉ Số ROA Nói Lên Điều Gì?
• 4. Chỉ số ROA bao nhiêu là tốt?
• 5. Mối Quan Hệ Giữa Chỉ Số ROA và ROE
• 6. Ứng Dụng Chỉ Số ROA Trong Thực Tiễn

1. Chỉ Số ROA Là Gì?

Chỉ số ROA (Return on Assets) là tỷ suất lợi nhuận trên tài sản, giúp đo lường khả năng sinh lợi từ tài sản của doanh nghiệp. ROA được tính bằng cách lấy lợi nhuận ròng của doanh nghiệp chia cho tổng tài sản hiện có, biểu thị dưới dạng phần trăm. Chỉ số này giúp các nhà quản lý tài chính đánh giá mức độ hiệu quả trong việc sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận, cho biết với mỗi đồng tài sản, doanh nghiệp có thể thu về được bao nhiêu lợi nhuận.

Vai trò và tầm quan trọng

- Đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp

Chỉ số ROA (Return on Assets - Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản) là thước đo quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả trong việc sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận. Đây là chỉ số biểu thị mức độ lợi nhuận mà một doanh nghiệp thu được trên mỗi đồng tài sản. Chỉ số này cho thấy doanh nghiệp có khai thác tốt các nguồn lực hiện có hay không và khả năng tối ưu hóa tài sản trong việc tạo ra giá trị.

- Cung cấp thông tin cho các quyết định đầu tư

Một ROA cao có thể báo hiệu rằng doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả và có tiềm năng sinh lợi tốt, thu hút các nhà đầu tư muốn sở hữu cổ phần. Ngược lại, ROA thấp có thể là dấu hiệu cảnh báo cho nhà đầu tư rằng doanh nghiệp có thể chưa quản lý tốt tài sản hoặc có hiệu suất hoạt động thấp.

- So sánh và phân tích hiệu suất giữa các doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp đánh giá vị thế cạnh tranh của mình và là cơ sở để phân tích các khía cạnh cần cải thiện trong quản lý tài sản. Đặc biệt, khi so sánh ROA với các công ty cùng lĩnh vực, doanh nghiệp sẽ nhận ra liệu mình có đang vận hành tốt hơn hay kém hơn so với đối thủ.

- Định hướng chiến lược và tối ưu hóa hoạt động

Với các doanh nghiệp có ROA thấp, đây là tín hiệu cần xem xét lại việc sử dụng tài sản và tìm cách cải thiện các chiến lược hoạt động để nâng cao hiệu suất. Ngược lại, một ROA cao sẽ là động lực để doanh nghiệp tiếp tục đầu tư và phát triển trong các lĩnh vực có lợi nhuận.

- Hỗ trợ quản lý rủi ro tài chính

Một ROA tốt không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao lợi nhuận mà còn giúp giảm rủi ro tài chính, đặc biệt là trong việc quản lý các khoản nợ. Khi doanh nghiệp sử dụng tài sản hiệu quả, họ có thể giảm thiểu phụ thuộc vào nguồn vốn vay bên ngoài, đồng thời tạo thêm cơ hội mở rộng đầu tư mà không làm gia tăng áp lực tài chính.

Xem thêm: KHÓA HỌC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

2. Công Thức Tính Chỉ Số ROA

Công thức tính ROA

ROA = Lợi nhuận ròng / Tổng tài sản

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng là phần lợi nhuận còn lại sau khi đã trừ hết các khoản chi phí, bao gồm chi phí thuế.
• Tổng tài sản là tổng giá trị tài sản của doanh nghiệp tại thời điểm tính toán, bao gồm cả tài sản cố định và tài sản lưu động. 

3. Chỉ Số ROA Nói Lên Điều Gì?

Ý nghĩa của chỉ số ROA

Chỉ số ROA thể hiện mức độ hiệu quả mà doanh nghiệp sử dụng tài sản để tạo ra lợi nhuận. Nếu chỉ số ROA cao, điều này cho thấy doanh nghiệp có khả năng sinh lợi tốt từ các tài sản đang quản lý. ROA thấp có thể là dấu hiệu của việc sử dụng tài sản chưa hiệu quả hoặc doanh nghiệp đang đối mặt với những thách thức trong việc tối ưu hóa nguồn lực.

So sánh ROA với ROE, ROS

- ROE (Return on Equity) là chỉ số đo lường lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, phản ánh hiệu quả sử dụng vốn của cổ đông.

- ROS (Return on Sales) đo lường tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu, giúp đánh giá hiệu quả hoạt động bán hàng và khả năng sinh lợi từ mỗi đồng doanh thu.

So với ROE và ROS, ROA cho thấy mức độ khai thác tài sản trong việc tạo ra lợi nhuận và được coi là công cụ phân tích tổng quát, toàn diện hơn về hiệu quả quản lý tài sản.

4. Chỉ số ROA bao nhiêu là tốt?

Không có một mức ROA “chuẩn” áp dụng chung cho tất cả các doanh nghiệp vì giá trị này phụ thuộc vào ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh và điều kiện thị trường. Tuy nhiên, một số nguyên tắc chung có thể tham khảo khi đánh giá mức độ tốt của chỉ số ROA:

- Mức ROA trung bình phổ biến

+ Một chỉ số ROA trên 5% thường được coi là ổn định, còn ROA từ 10% trở lên được coi là tốt, cho thấy doanh nghiệp sử dụng tài sản hiệu quả để tạo ra lợi nhuận.

+ Nếu ROA đạt mức từ 15% trở lên, đây là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp rất hiệu quả trong việc khai thác tài sản, thường chỉ thấy ở các ngành dịch vụ hoặc doanh nghiệp có chiến lược tối ưu hóa tài sản vượt trội.

- So sánh ROA giữa các ngành

+ Ngành sản xuất và công nghiệp: Các ngành này thường cần nhiều tài sản cố định và chi phí đầu tư lớn, do đó, ROA trung bình thường thấp hơn, dao động từ 5-10%.

+ Ngành dịch vụ và công nghệ: Đây là các ngành không đòi hỏi nhiều tài sản cố định và có xu hướng sử dụng tài sản linh hoạt hơn, nên ROA thường cao, có thể từ 10-20%.

+ Ngành bán lẻ và tiêu dùng: Các ngành này có ROA từ 10-15% tùy thuộc vào mức độ cạnh tranh và hiệu quả vận hành.

- Yếu tố cạnh tranh và quy mô doanh nghiệp

+ Các doanh nghiệp lớn có thể có chỉ số ROA thấp hơn các doanh nghiệp nhỏ do quy mô tài sản lớn hơn, nhưng điều này không có nghĩa là hiệu suất kém. Thay vào đó, cần so sánh với các công ty cùng quy mô trong ngành để có kết quả chính xác.

+ Các doanh nghiệp nhỏ và khởi nghiệp: Nếu có ROA cao, điều này có thể do quy mô tài sản nhỏ và quản lý hiệu quả, nhưng cần duy trì ổn định khi doanh nghiệp phát triển.

- Điều kiện thị trường và bối cảnh kinh tế

Trong các điều kiện kinh tế thuận lợi, doanh nghiệp có thể đạt ROA cao hơn mức trung bình ngành. Tuy nhiên, trong giai đoạn kinh tế khó khăn, ROA thấp hơn có thể chấp nhận được nếu doanh nghiệp vẫn duy trì ổn định và không chịu lỗ.

ROA được coi là tốt khi nằm trong hoặc trên mức trung bình của ngành, thường từ 5-10% đối với các ngành công nghiệp và 10-15% đối với các ngành dịch vụ và công nghệ. Tuy nhiên, việc đánh giá ROA cần xem xét thêm các yếu tố như quy mô doanh nghiệp, điều kiện thị trường và hiệu suất của các đối thủ cùng ngành để có cái nhìn toàn diện.

Xem thêm: Lộ Trình Học Phân Tích Báo Cáo Tài Chính Từ A - Z

5. Mối Quan Hệ Giữa Chỉ Số ROA và ROE

5.1. Sự khác biệt giữa ROA và ROE

- ROA đo lường khả năng sinh lợi trên tổng tài sản của doanh nghiệp, cho biết hiệu quả sử dụng tài sản bất kể nguồn vốn đến từ đâu (vốn chủ sở hữu hay vốn vay).

- ROE đo lường khả năng sinh lợi trên vốn chủ sở hữu, thể hiện lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra cho cổ đông từ số vốn đầu tư của họ.

- Điểm khác biệt chính: ROA xem xét tổng tài sản trong khi ROE chỉ xem xét vốn chủ sở hữu. Có nghĩa ROE chỉ tập trung vào hiệu quả sinh lời từ vốn chủ sở hữu, trong khi ROA xem xét toàn bộ tài sản bao gồm cả các khoản vay.

5.2. Mối quan hệ giữa ROA và ROE qua đòn bẩy tài chính

- Đòn bẩy tài chính: ROE có thể lớn hơn ROA nếu doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính (tức là vay nợ để tăng quy mô tài sản). Khi doanh nghiệp sử dụng nợ vay để mở rộng hoạt động và đầu tư vào tài sản, ROA vẫn giữ nguyên, nhưng vì vốn chủ sở hữu không thay đổi, ROE sẽ tăng lên.

- Tăng ROE thông qua nợ vay: Khi tỷ lệ nợ cao, doanh nghiệp có thể đạt ROE cao hơn ROA vì phần lớn lợi nhuận được tạo ra từ vốn vay, trong khi vốn chủ sở hữu không tăng tương ứng. Việc này khiến ROE trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư, nhưng cũng làm tăng rủi ro tài chính nếu doanh nghiệp không quản lý tốt các khoản nợ.

5.3. Khi nào ROA và ROE cùng nhau cho thấy hiệu quả hoạt động cao

- Cả ROA và ROE đều cao: Điều này cho thấy doanh nghiệp không chỉ quản lý tốt tài sản mà còn tận dụng hiệu quả vốn chủ sở hữu, tạo ra lợi nhuận cao mà không phụ thuộc quá nhiều vào nợ vay. Đây là dấu hiệu tốt về hiệu suất hoạt động, ít rủi ro và có tiềm năng bền vững.

- ROA cao nhưng ROE thấp: Trường hợp này hiếm gặp nhưng có thể xảy ra khi doanh nghiệp có tỷ lệ vốn chủ sở hữu rất cao so với nợ vay. Dù sử dụng tài sản hiệu quả, doanh nghiệp không sử dụng đòn bẩy tài chính để tăng ROE, có thể vì lựa chọn chiến lược kinh doanh an toàn.

5.4. Sử dụng kết hợp ROA và ROE trong phân tích

- Đánh giá khả năng sinh lời và rủi ro: ROA và ROE kết hợp giúp doanh nghiệp đánh giá khả năng sinh lời và mức độ rủi ro liên quan đến sử dụng vốn vay. Khi phân tích, nếu ROE cao nhưng ROA thấp, nhà đầu tư cần cẩn trọng vì doanh nghiệp có thể đang sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức, dẫn đến rủi ro cao.

- Cân nhắc chiến lược tài chính: Doanh nghiệp cần cân nhắc tỷ lệ nợ hợp lý để giữ mức ROE cao mà vẫn đảm bảo ROA ổn định. Một sự kết hợp hài hòa giữa ROA và ROE giúp doanh nghiệp tận dụng tài sản tối ưu và tăng cường hiệu quả sử dụng vốn mà không làm tăng rủi ro tài chính.

6. Ứng Dụng Chỉ Số ROA Trong Thực Tiễn

Dưới đây là những ứng dụng thực tiễn của ROA trong quản lý và phát triển doanh nghiệp.

6.1. Đánh giá hiệu quả tài sản của doanh nghiệp

ROA là chỉ số giúp đo lường hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp trong việc tạo ra lợi nhuận. Doanh nghiệp có ROA cao thường được coi là quản lý tài sản tốt và có khả năng sinh lợi hiệu quả từ các nguồn lực hiện có. Việc phân tích

ROA giúp các nhà quản lý nhận biết mức độ hiệu quả khi sử dụng tài sản, từ đó có cơ sở điều chỉnh chiến lược hoạt động nhằm tối ưu hóa tài sản và nâng cao hiệu quả tài chính.

6.2. Hỗ trợ đưa ra quyết định đầu tư

ROA là một trong những chỉ số quan trọng để các nhà đầu tư cân nhắc trước khi đầu tư vào một doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có ROA cao thể hiện khả năng sinh lợi tốt và quản lý tài sản hiệu quả, điều này thường thu hút các nhà đầu tư mong muốn tìm kiếm lợi nhuận ổn định. Trong trường hợp ROA thấp, nhà đầu tư có thể cân nhắc các yếu tố rủi ro, hoặc đặt ra câu hỏi về chiến lược quản lý tài sản của doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

6.3. So sánh hiệu suất giữa các doanh nghiệp cùng ngành

So sánh ROA giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành giúp doanh nghiệp đánh giá vị trí cạnh tranh của mình. Các doanh nghiệp trong ngành sản xuất, dịch vụ, công nghệ sẽ có mức ROA khác nhau do tính chất đặc thù của ngành nghề. So sánh ROA giúp doanh nghiệp hiểu được liệu mình có đang vận hành hiệu quả so với các đối thủ hay cần cải thiện hiệu suất.

6.4. Phân tích xu hướng tài chính của doanh nghiệp qua thời gian

ROA có thể được sử dụng để đánh giá hiệu suất của doanh nghiệp theo thời gian. Bằng cách theo dõi ROA qua các năm, doanh nghiệp có thể xác định xem các chiến lược quản lý tài sản có đang mang lại kết quả tích cực hay không. Nếu ROA tăng đều qua các năm, đây là dấu hiệu tích cực cho thấy doanh nghiệp đang vận hành ngày càng hiệu quả. Ngược lại, ROA giảm có thể cho thấy tài sản chưa được sử dụng tối ưu, cần điều chỉnh lại chiến lược tài chính hoặc quản lý.

6.5. Hỗ trợ xây dựng và cải thiện chiến lược kinh doanh

ROA cung cấp cho doanh nghiệp những dữ liệu quan trọng về hiệu quả tài sản. Khi ROA không đạt kỳ vọng, doanh nghiệp có thể tập trung vào các chiến lược nhằm cải thiện chỉ số này, như:

- Tăng doanh thu: Nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường hoặc cải tiến dịch vụ để thu hút khách hàng, từ đó tăng doanh thu.

- Giảm chi phí hoạt động: Tối ưu hóa quy trình sản xuất và hoạt động để giảm chi phí không cần thiết, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản.

- Tăng cường quản lý tài sản: Giảm bớt các tài sản không hiệu quả hoặc không sử dụng đến, đồng thời cải thiện chiến lược bảo trì và quản lý tài sản cố định để tối ưu hóa hiệu quả.

6.6. Phân tích rủi ro tài chính và điều chỉnh tỷ lệ nợ vay

ROA cũng là công cụ hữu ích để doanh nghiệp đánh giá mức độ phụ thuộc vào tài sản vay. Một ROA thấp có thể cho thấy doanh nghiệp đang chịu áp lực nợ lớn hoặc quản lý tài sản chưa hiệu quả, dễ dẫn đến rủi ro tài chính. Bằng cách xem xét ROA, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược tài chính, quản lý tỷ lệ nợ và bảo vệ sức khỏe tài chính tổng thể.

6.7. Ứng dụng thực tế qua ví dụ minh họa

Giả sử doanh nghiệp A có tổng tài sản là 100 tỷ đồng và lợi nhuận ròng là 10 tỷ đồng. Khi đó, chỉ số ROA của doanh nghiệp là:

ROA = (10 / 100) x 100% = 10%

Nếu ngành mà doanh nghiệp A đang hoạt động có ROA trung bình là 7%, thì ROA 10% cho thấy doanh nghiệp A đang sử dụng tài sản hiệu quả hơn các đối thủ, đồng thời có vị thế cạnh tranh tốt hơn trong ngành.

Chỉ số ROA không chỉ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cách sử dụng tài sản mà còn hỗ trợ ra quyết định, điều chỉnh chiến lược, và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. ROA là công cụ quan trọng để doanh nghiệp xác định khả năng sinh lợi từ tài sản hiện có và giúp xây dựng những chiến lược hiệu quả nhằm phát triển bền vững và cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường.

Xem thêm: Khóa Học Phân Tích Tài Chính Doanh Nghiệp Online & Offline

------------------------------

Kế Toán Lê Ánh - Nơi đào tạo kế toán thực hành uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học nguyên lý kế toán, khóa học kế toán tổng hợp, khóa học kế toán thuế cho người mới bắt đầu, khóa học kế toán quản trị, khóa học kế toán thuế chuyên sâu, khóa học phân tích tài chính doanh nghiệp, khóa học chứng chỉ kế toán trưởng, khóa học kế toán cho chủ doanh nghiệp... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Nếu như bạn muốn tham gia các khóa học kế toán online/offline của trung tâm Lê Ánh thì có thể liên hệ hotline tư vấn: 0904.84.8855/ Mrs Lê Ánh 

Ngoài các khóa học kế toán thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học hành chính nhân sự online/offline, khóa học xuất nhập khẩu TPHCM, Hà Nội, online chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: KẾ TOÁN LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO KẾ TOÁN SỐ 1 VIỆT NAM