Định Giá Doanh Nghiệp Là Gì? Các Phương Pháp và Ví Dụ Thực Tế

Định giá doanh nghiệp là một trong những bước quan trọng trong quá trình quản lý và phát triển kinh doanh, đặc biệt khi doanh nghiệp cần gọi vốn, thực hiện mua bán, sáp nhập, hoặc lên sàn chứng khoán. Đây không chỉ là việc xác định giá trị tài chính mà còn là công cụ đánh giá tiềm năng phát triển, năng lực cạnh tranh và vị thế trên thị trường.

Trong bài viết sau, Kế toán Lê Ánh chia sẻ chi tiết khái niệm Định giá doanh nghiệp là gì? Các phương pháp và ví dụ thực tế giúp bạn có cái nhìn tổng quan, rõ ràng hơn về quy trình quan trọng này.

I. Định Giá Doanh Nghiệp Là Gì? Tại Sao Cần Định Giá Doanh Nghiệp?

Tại sao cần định giá doanh nghiệp?

- Hỗ trợ quyết định đầu tư: Đối với nhà đầu tư, định giá doanh nghiệp là công cụ quan trọng để đánh giá tiềm năng sinh lời, mức độ rủi ro và tính khả thi của khoản đầu tư. Một định giá chính xác giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt, tối ưu hóa lợi ích trong các thương vụ hợp tác hoặc đầu tư dài hạn.

- Mua bán và sáp nhập (M&A): Trong các giao dịch M&A, việc định giá doanh nghiệp đóng vai trò thiết yếu để xác định giá trị hợp lý, đảm bảo sự công bằng và minh bạch cho cả bên mua lẫn bên bán. Điều này giúp các bên thương thảo một cách hiệu quả và đạt được thỏa thuận phù hợp với lợi ích chung.

- Huy động vốn: Khi doanh nghiệp muốn huy động vốn từ các nhà đầu tư, định giá chính xác là cơ sở để xác định giá trị cổ phần hoặc phần vốn góp. Một định giá phù hợp không chỉ thu hút nhà đầu tư mà còn củng cố lòng tin, tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận nguồn lực tài chính.

- Lập kế hoạch chiến lược: Định giá doanh nghiệp không chỉ để phục vụ các giao dịch tài chính mà còn giúp doanh nghiệp tự đánh giá hiệu quả hoạt động, xác định điểm mạnh - yếu và xây dựng chiến lược phát triển dài hạn. Đây là công cụ hỗ trợ đắc lực trong việc định hướng hoạt động và nâng cao giá trị doanh nghiệp theo thời gian.

II. Các Phương Pháp Định Giá Doanh Nghiệp

1. Phương pháp tài sản (Asset-Based Approach)

Phương pháp tài sản tập trung vào tổng giá trị toàn bộ tài sản mà doanh nghiệp nắm giữ, bao gồm cả tài sản hữu hình (như bất động sản, thiết bị, máy móc) và tài sản vô hình (như thương hiệu, quyền sở hữu trí tuệ).

Cách thực hiện:

- Xác định giá trị sổ sách hoặc giá trị thị trường của các tài sản hiện có.

- Trừ đi các khoản nợ phải trả để tính giá trị ròng của doanh nghiệp.

Ưu điểm:

- Phù hợp với các công ty sở hữu khối lượng tài sản lớn hoặc đang tiến hành quy trình giải thể.

- Dễ dàng thực hiện nếu dữ liệu tài sản và nợ phải trả đầy đủ.

Nhược điểm: Không thể hiện đúng giá trị thực của doanh nghiệp nếu tài sản vô hình hoặc khả năng tạo lợi nhuận chiếm tỷ lệ cao.

► Phương pháp này thích hợp cho doanh nghiệp có giá trị tài sản lớn, như bất động sản hoặc sản xuất.

2. Phương pháp thu nhập (Income Approach)

Phương pháp thu nhập dựa trên tiềm năng thu nhập trong tương lai của doanh nghiệp, được chiết khấu về giá trị hiện tại.

Cách thực hiện:

- Dự báo dòng tiền hoặc lợi nhuận trong tương lai.

- Sử dụng tỷ lệ chiết khấu phù hợp để tính giá trị hiện tại của các dòng tiền này.

Ưu điểm:

- Phản ánh đúng giá trị thực của doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động ổn định và có tiềm năng tăng trưởng cao.

- Phù hợp với các doanh nghiệp tập trung vào khả năng sinh lời.

Nhược điểm:

- Phụ thuộc vào độ chính xác của dự báo tài chính.

- Tỷ lệ chiết khấu phải được lựa chọn cẩn thận, vì ảnh hưởng lớn đến kết quả định giá.

► Phương pháp thu nhập thường áp dụng cho doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng và dòng tiền ổn định.

3. Phương pháp thị trường (Market Approach)

Phương pháp này so sánh doanh nghiệp cần định giá với các doanh nghiệp tương đồng đã được mua bán trên thị trường.

Cách thực hiện:

- Tìm các doanh nghiệp tương tự về quy mô, ngành nghề, và vị trí địa lý.

- Dựa vào các giao dịch gần đây hoặc giá trị thị trường để xác định giá trị doanh nghiệp.

Ưu điểm:

- Đơn giản và dễ hiểu, vì dựa trên thông tin thực tế từ thị trường.

- Thích hợp khi có đủ dữ liệu về các giao dịch tương tự.

Nhược điểm:

- Phụ thuộc vào việc tìm được các doanh nghiệp so sánh phù hợp.

- Không phản ánh chính xác giá trị của các doanh nghiệp có đặc thù riêng.

► Phương pháp thị trường phù hợp khi thị trường có nhiều dữ liệu về các giao dịch tương tự.

III. Các Bước Thực Hiện Định Giá Doanh Nghiệp

1. Thu thập thông tin

Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình định giá doanh nghiệp, đảm bảo đầy đủ dữ liệu để thực hiện các bước tiếp theo.

- Dữ liệu tài chính: Bao gồm các báo cáo quan trọng như bảng cân đối kế toán (đánh giá tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu), báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (xem xét doanh thu và lợi nhuận), và báo cáo lưu chuyển tiền tệ (phân tích dòng tiền vào - ra). Các số liệu này giúp phản ánh sức khỏe tài chính và hiệu quả hoạt động hiện tại của doanh nghiệp.

- Thông tin phi tài chính: Gồm các yếu tố không thể đo lường trực tiếp bằng số liệu tài chính nhưng có ảnh hưởng lớn đến giá trị doanh nghiệp, như thương hiệu, thị phần, năng lực đội ngũ quản lý, mức độ cạnh tranh trên thị trường, và các đặc điểm nổi bật khác của doanh nghiệp.

2. Lựa chọn phương pháp định giá phù hợp

Lựa chọn phương pháp định giá phù hợp dựa trên đặc điểm riêng của doanh nghiệp, mục đích cụ thể của việc định giá, và khả năng thu thập đầy đủ thông tin cần thiết.

🟆 Ví dụ: Sử dụng phương pháp tài sản nếu doanh nghiệp sở hữu nhiều tài sản hữu hình, hoặc phương pháp thu nhập khi tập trung vào tiềm năng lợi nhuận trong tương lai.

3. Thực hiện tính toán

Áp dụng các công thức, mô hình cụ thể theo phương pháp đã chọn để tính toán giá trị doanh nghiệp.

- Trong phương pháp thu nhập, giá trị doanh nghiệp được tính dựa trên việc chiết khấu dòng tiền dự kiến trong tương lai hoặc dự báo lợi nhuận về thời điểm hiện tại.

- Đối với phương pháp tài sản, giá trị doanh nghiệp được xác định bằng cách cộng tổng giá trị các tài sản hiện có và trừ đi toàn bộ các khoản nợ phải trả.

4. Phân tích và điều chỉnh

Cần đánh giá các yếu tố ngoại cảnh có thể ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp sau khi tính toán, như:

- Xu hướng thị trường.

- Tình hình kinh tế vĩ mô.

- Các yếu tố đặc thù của ngành nghề hoặc địa phương.

- Kết quả có thể được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tế và bối cảnh hiện tại.

5. Kiểm tra chéo

So sánh kết quả định giá bằng cách:

- Đối chiếu bằng cách sử dụng thêm một phương pháp định giá khác

- So sánh với giá trị của các doanh nghiệp tương tự đã được định giá hoặc giao dịch gần đây.

► Điều này giúp đảm bảo tính chính xác, khách quan và đáng tin cậy của kết quả định giá.

IV. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Định Giá Doanh Nghiệp

1. Hiệu quả kinh doanh

Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp là yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến giá trị của nó. Các chỉ số quan trọng bao gồm:

- Lợi nhuận: Phản ánh khả năng sinh lời của doanh nghiệp.

- Doanh thu: Biểu thị quy mô và mức độ ổn định của hoạt động kinh doanh.

- Biên lợi nhuận: Thể hiện hiệu quả trong việc kiểm soát chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận từ doanh thu.

2. Tài sản hữu hình và vô hình

Giá trị doanh nghiệp phụ thuộc vào các tài sản mà nó sở hữu, bao gồm:

- Tài sản hữu hình: Như bất động sản, nhà xưởng, thiết bị, và máy móc.

- Tài sản vô hình: Như thương hiệu, bằng sáng chế, quyền sở hữu trí tuệ, và các mối quan hệ khách hàng.

3. Môi trường kinh doanh

Bối cảnh kinh doanh bên ngoài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định giá doanh nghiệp:

- Xu hướng thị trường: Tác động bởi sự thay đổi nhu cầu và thói quen tiêu dùng.

- Mức độ cạnh tranh: Ảnh hưởng đến thị phần và khả năng phát triển.

- Quy định pháp luật: Các chính sách và quy định có thể tác động đến chi phí và lợi ích của doanh nghiệp.

4. Rủi ro

Rủi ro là yếu tố không thể bỏ qua khi định giá doanh nghiệp, bao gồm:

- Rủi ro tài chính: Như mức độ đòn bẩy tài chính hoặc khả năng thanh toán.

- Rủi ro vận hành: Liên quan đến hiệu quả quy trình sản xuất và quản lý.

- Rủi ro thị trường: Sự biến động trong cung, cầu và giá cả.

- Rủi ro pháp lý: Những thay đổi trong luật pháp hoặc các tranh chấp pháp lý tiềm tàng.

Định giá doanh nghiệp là công cụ quan trọng giúp xác định giá trị thực của một công ty, hỗ trợ ra quyết định trong đầu tư, mua bán, huy động vốn, và lập kế hoạch chiến lược. Việc lựa chọn phương pháp định giá phù hợp và phân tích kỹ lưỡng các yếu tố ảnh hưởng sẽ đảm bảo tính chính xác và khách quan, từ đó tối ưu hóa lợi ích cho các bên liên quan.

>>> Xem thêm: KHÓA HỌC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

------------------------------

Kế Toán Lê Ánh - Nơi đào tạo kế toán thực hành uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học nguyên lý kế toán, khóa học kế toán tổng hợp, khóa học kế toán thuế cho người mới bắt đầu, khóa học kế toán quản trị, khóa học kế toán thuế chuyên sâu, khóa học phân tích tài chính doanh nghiệp, khóa học chứng chỉ kế toán trưởng, khóa học kế toán cho chủ doanh nghiệp... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Nếu như bạn muốn tham gia các khóa học kế toán online/offline của trung tâm Lê Ánh thì có thể liên hệ hotline tư vấn: 0904.84.8855/ Mrs Lê Ánh 

Ngoài các khóa học kế toán thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học hành chính nhân sự online/offline, khóa học xuất nhập khẩu TPHCM, Hà Nội, online chất lượng tốt nhất hiện nay.

 Thực hiện bởi: KẾ TOÁN LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO KẾ TOÁN SỐ 1 VIỆT NAM