Chi Phí Cơ Hội Là Gì? Cách Tính Chi Phí Cơ Hội Và Ý Nghĩa

Vấn đề chi phí cơ hội thực sự tồn tại xung quanh chúng ta. Những câu hỏi như: Tôi có thể làm gì khác với số tiền đó thay vì tiêu nó vào việc giải trí, tôi nên làm gì thay vì lãng phí thời gian của bản thân vô ích, v.v. Bản thân nên làm việc gì chính là những câu hỏi các bạn đặt ra cho bản thân mình bài toán về chi phí cơ hội.

Bài viết dưới đây Kế Toán Lê Ánh sẽ cho bạn biết những điều bạn cần biết về chi phí cơ hội, cách tính và ý nghĩa của chi phí cơ hội.

1. Chi phí cơ hội là gì?

Khái niệm chi phí cơ hội

Chi phí cơ hội có tên tiếng anh là Opportunity Cost thể hiện lợi ích tiềm năng mà một cá nhân hoặc tổ chức có thể bỏ lỡ bằng cách chọn lựa chọn này thay vì lựa chọn khác.

Chi phí cơ hội không phải lúc nào cũng được thể hiện bằng tiền mà còn bao gồm thời gian, công sức và các nguồn lực khác mà các chủ thể sử dụng.

Chi phí cơ hội không được thể hiện như các chi phí thông thường khách trong báo cáo tài chính vì tính trừu tượng và tính tương đối của nó, nhưng các cá nhân và tổ chức vẫn xem xét chi phí cơ hội khi đưa ra quyết định.

Ví dụ về chi phí cơ hội

Ví dụ: Lương làm thêm của anh A là 40.000 đồng/giờ. Tuy nhiên, thay vì đi làm, anh A đã xin nghỉ một ngày và đi xem phim với bạn của mình. Nó có giá 50.000 đồng và bộ phim kéo dài 2 giờ. Chi phí cơ hội của việc đi xem phim là 40.000 x 2 = 80.000 đồng, tương ứng với việc anh A làm việc trong 2 giờ,

Bên cạnh đó chi phí cơ hội của vốn được hiểu là lợi nhuận phải đánh mất khi không sử dụng hay đầu tư vốn vào một phương án khác với phương án mà công ty hay nhà đầu tư lựa chọn. Chi phí cơ hội của một hàng hóa là lượng hàng hóa khác phải hy sinh để sản xuất ra một hàng hóa khác.

Tham khảo: Khóa Học Tài Chính Cho Người Không Chuyên - Kế Toán Lê Ánh

2. Các quy luật chi phí cơ hội

Quy luật chi phí cơ hội tăng dần

Quy luật chi phí cơ hội tăng dần có tên tiếng Anh là The law of increasing opportunity cost. Quy luật Chi phí Cơ hội tăng dần phát biểu rằng khi bạn sử dụng càng nhiều nguồn lực hạn chế vào một hoạt động, chi phí cơ hội sẽ tăng lên đối với mỗi "đơn vị" bổ sung của nguồn lực đó.

Quy luật chi phí cơ hội giảm dần

Quy luật Chi phí Cơ hội giảm dần phát biểu rằng khi bạn giảm bớt nguồn lực hạn chế vào một hoạt động, chi phí cơ hội sẽ giảm đi đối với mỗi "đơn vị" nguồn lực giảm bớt đi đó.

3. Ý nghĩa của chi phí cơ hội là gì?

Bằng cách tính đến chi phí cơ hội khi xem xét các lựa chọn thay thế, bạn có thể đưa ra các quyết định sáng suốt và hợp lý hơn về mặt kinh tế để tối ưu hóa các nguồn lực của mình có thể làm được.

Tuy nhiên, chi phí cơ hội thường liên quan đến các sự kiện trong tương lai và khó định lượng, vì vậy chúng không được đưa vào tài khoản hoặc báo cáo tài chính của công ty. Đặc biệt nếu chi phí cơ hội không phải là lợi ích tài chính.

4. So sánh chi phí cơ hội và chi phí chìm

Chi phí chìm là chi phí đã thực sự phát sinh trong quá khứ xuất hiện trên bảng cân đối kế toán và báo cáo tài chính. Mặt khác, chi phí cơ hội không phải là chi phí thực tế, mà là lợi ích tiềm năng của một giải pháp thay thế không thể tạo ra trong tương lai vì vốn đã được đầu tư vào một giải pháp thay thế khác.

Ví dụ: Giả sử bạn mua một chiếc váy với giá 2 triệu đồng trên mạng. Tuy nhiên, chiếc váy đã mua không giống với ảnh của người bán và chiếc váy đó không được hoàn lại tiền. Dù bỏ hay mặc lại chiếc váy cũng không thể lấy lại 2 triệu đồng này. Số tiền này là chi phí chìm.

Bạn có thể sử dụng 2 triệu đồng đó thay vì mua một chiếc váy và đăng ký một khóa học tiếng Trung trực tuyến. Chi phí cơ hội của việc mua một chiếc váy là cơ hội học tiếng Trung. Ngoài ra, chi phí chìm thường bị loại trừ khi xem xét chi phí cơ hội trong quá trình ra quyết định, vì chúng không thể được phục hồi bằng bất kỳ lựa chọn nào.

Xem thêm: 

• Thuyết Minh Báo Cáo Tài Chính - Tất Tần Tật Thông Tin Cần Biết
• Tất tần tật các vấn đề về tỷ giá khi lập Báo cáo tài chính
• Cách lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp
• Cách lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp

5. Cách tính chi phí cơ hội chi tiết

Công thức tính chi phí cơ hội: Chi phí cơ hội được tính theo công thức sau:

OC = FO - CO

Trong đó:

• OC (Opportunity cost): Chi phí cơ hội
• FO (Return on Best Foregone Option): Lợi nhuận của phương án hấp dẫn nhất
• CO (Return on chosen option): Lợi nhuận của phương án được chọn

Ví dụ: Ông A có số dư chưa sử dụng là 100 triệu đồng. Anh ấy có một kế hoạch đầu tư và đang xem xét hai lựa chọn:

Phương án 1: Đầu tư 100 triệu đồng vào cổ phiếu với tỷ suất sinh lời ước tính 12%/năm. Nói cách khác, mỗi năm anh A kiếm được 12 triệu đồng. Phương án 2: Mở tài khoản tiết kiệm tại ngân hàng với lãi suất 6,5%/năm. Kế hoạch này sẽ cho phép ông A kiếm được 6,5 triệu đồng hàng năm. Nếu ông A chọn gửi toàn bộ 100 triệu đồng vào ngân hàng, chi phí cơ hội được tính như sau:

OC = FO - CO = 12.000.000 - 6.500.000 = 5.500.000 VND

»» KHÓA HỌC KẾ TOÁN ONLINE - Tương tác trực tiếp cùng giảng viên kế toán trưởng trên 10 năm kinh nghiệm

6. Một số tình huống về chi phí cơ hội

Ông A hiện đang sở hữu căn nhà trên đường Hàng Đào và có 3 phương án sử dụng căn nhà này. Kế hoạch cụ thể như sau.

Phương án 1: Ông A trực tiếp bán hàng tạp hóa tại nhà này. Lợi nhuận trung bình mỗi tháng có thể ước tính khoảng 100 triệu đồng. Theo GT A, đây cũng là số tiền tối đa ông A có thể kiếm được.

Phương án 2: Ông A cho người khác thuê nhà và mở cửa hàng kinh doanh quần áo với 30 triệu đồng mỗi tháng. Đồng thời, ông đăng ký đi làm ở công ty và nhận thu nhập 10 triệu đồng/tháng. Tổng thu nhập của ông A hiện tại là 40 triệu/tháng.

Phương án 3: Ông A cho thuê nhà và ở nhờ nhà với con trai. Ông vẫn kiếm được 30 triệu đồng mỗi tháng mà không cần làm gì cả. Đây được gọi là lợi nhuận thụ động.

Giả sử trường hợp của ông A là phương án thứ hai. Tại thời điểm này, ông ấy bỏ qua lựa chọn tốt nhất, lựa chọn A (buôn bán trực tiếp để kiếm lợi nhuận). GT A là 50 triệu đồng và GT B là 4 triệu đồng. Ta có thể áp dụng cách tính chi phí cơ hội từ đây để có kết quả như sau:
CPCH = GT A - GT B = 50 - 40 = 10 triệu đồng.

Chi phí cơ hội không phải là chi phí chính thức hay thực tế, nhưng việc đưa nó vào quá trình ra quyết định của bạn có thể giúp bạn chọn các phương án thông minh hơn và khả thi hơn về mặt kinh tế. Với những thông tin về chi phí cơ hội ở trên, mình mong rằng bạn có thể đưa ra lựa chọn đúng đắn và tận dụng tối đa nguồn lực khan hiếm của mình.

Kế Toán Lê Ánh - Nơi đào tạo kế toán thực hành uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học nguyên lý kế toán, khóa học kế toán tổng hợp online/ offline, khóa học kế toán thuế chuyên sâu, khóa học phân tích báo cáo tài chính... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Nếu như bạn muốn tham gia các khóa học kế toán của trung tâm Lê Ánh thì có thể liên hệ hotline tư vấn: 0904.84.8855/ Mrs Lê Ánh