Chuyển Đổi Báo Cáo Tài Chính Từ VAS Sang IFRS: Lộ Trình Hiệu Quả

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS không chỉ là xu hướng mà còn là nhu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này không chỉ đơn giản mà đòi hỏi doanh nghiệp phải thực hiện một lộ trình rõ ràng, hiệu quả và phù hợp với thực tế của mình.

Bài viết này Kế toán Lê Ánh sẽ hướng dẫn bạn lộ trình chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS hiệu quả, giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức và đạt được lợi ích bền vững trong môi trường kinh doanh toàn cầu hóa.

I. Tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ VAS sang IFRS

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, sự minh bạch và chuẩn hóa trong báo cáo tài chính đã trở thành một yêu cầu tất yếu để các doanh nghiệp có thể hòa nhập vào thị trường quốc tế. Việc chuyển đổi từ VAS (Vietnamese Accounting Standards) sang IFRS (International Financial Reporting Standards) không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển vượt trội.

1. Sự khác biệt giữa VAS và IFRS

VAS tập trung vào việc tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam, sử dụng các phương pháp kế toán đơn giản hơn và thường chỉ phản ánh thông tin tài chính phục vụ nhu cầu trong nước.
IFRS, ngược lại, nhấn mạnh vào tính minh bạch và khả năng so sánh toàn cầu, áp dụng các nguyên tắc dựa trên giá trị hợp lý và thông tin tài chính toàn diện.

Những khác biệt này cho thấy rằng việc chuyển đổi từ VAS sang IFRS không chỉ đơn thuần là một thay đổi kỹ thuật mà còn là một bước tiến chiến lược nhằm nâng cao vị thế và hiệu quả quản trị doanh nghiệp.

2. Xu hướng hội nhập quốc tế và yêu cầu tuân thủ IFRS

Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng hoặc đang chuyển đổi sang IFRS như một chuẩn mực báo cáo tài chính bắt buộc. Tại Việt Nam, Chính phủ và Bộ Tài chính cũng đang thúc đẩy kế hoạch áp dụng IFRS, tạo cơ sở để các doanh nghiệp trong nước kết nối với thị trường quốc tế. Việc sớm thực hiện chuyển đổi không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn tăng cơ hội cạnh tranh và hợp tác toàn cầu.

3. Lợi ích khi áp dụng IFRS

Việc áp dụng một ngôn ngữ chung giúp chuẩn hóa và đồng nhất báo cáo tài chính giữa các quốc gia. Hơn nữa, IFRS tạo điều kiện thuận lợi cho các lĩnh vực như kiểm toán, kế toán, quản lý doanh nghiệp và nhà đầu tư trong việc đánh giá và hiểu rõ tình hình tài chính của các công ty trên toàn cầu.

Nâng cao chất lượng báo cáo tài chính: Khi áp dụng IFRS, báo cáo tài chính của doanh nghiệp đạt được tiêu chuẩn cao hơn với thông tin chi tiết và chính xác hơn so với các chuẩn mực kế toán hiện hành. Điều này không chỉ cải thiện độ minh bạch và tin cậy của thông tin tài chính mà còn góp phần xây dựng lòng tin và uy tín trên thị trường.

Tạo thuận lợi trong giao dịch quốc tế: Việc áp dụng IFRS hỗ trợ doanh nghiệp thuận tiện hơn trong các giao dịch quốc tế. Đối tác nước ngoài có thể dễ dàng hiểu và phân tích các báo cáo tài chính, từ đó tạo dựng niềm tin và mở rộng cơ hội hợp tác, thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp FDI: Các doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam giảm được chi phí chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS khi hợp nhất với công ty mẹ ở nước ngoài. Do IFRS là chuẩn mực kế toán được sử dụng rộng rãi trên thế giới, việc áp dụng chung một chuẩn mực này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc xử lý và kiểm tra thông tin tài chính.

Tăng cường hiệu quả quản trị và hoạt động kinh doanh: IFRS cung cấp hướng dẫn cụ thể và toàn diện trong việc lập báo cáo tài chính và định giá tài sản, giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược và tài chính chính xác hơn. Nhờ vậy, hiệu quả quản trị và hiệu suất kinh doanh được nâng cao đáng kể.

II. Hiểu về VAS và IFRS

1. Khái quát về chuẩn mực VAS (Vietnamese Accounting Standards)

Chuẩn mực kế toán VAS là bộ chuẩn mực được xây dựng và ban hành bởi Bộ Tài chính Việt Nam, chủ yếu phục vụ các yêu cầu quản lý của nhà nước. VAS tập trung vào việc đảm bảo tuân thủ pháp luật và đáp ứng nhu cầu báo cáo tài chính trong nước.

Hạn chế hiện tại:

• Chưa đầy đủ và không theo kịp các chuẩn mực quốc tế.
• Phương pháp kế toán chủ yếu dựa trên giá gốc, ít phản ánh giá trị hợp lý của tài sản và nghĩa vụ.
• Thiếu tính minh bạch, gây khó khăn trong việc so sánh báo cáo tài chính với các doanh nghiệp quốc tế.

>>> Xem thêm: Hệ Thống 26 Chuẩn Mực Kế Toán Việt Nam (Bản Đầy Đủ)

2. Khái quát về chuẩn mực IFRS (International Financial Reporting Standards)

IFRS là hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế được áp dụng rộng rãi ở hơn 140 quốc gia. IFRS hướng tới việc tạo ra một ngôn ngữ chung cho báo cáo tài chính, giúp nhà đầu tư và các bên liên quan dễ dàng so sánh và phân tích.

Các nguyên tắc trọng yếu:

• Dựa trên nguyên tắc giá trị hợp lý, ưu tiên phản ánh trung thực và hợp lý các giao dịch kinh tế.
• Khuyến khích việc trình bày thông tin đầy đủ, minh bạch và dễ hiểu.
• Chú trọng vào việc đánh giá triển vọng dài hạn thay vì chỉ phản ánh tình hình tài chính hiện tại.

>>> Xem thêm: IFRS Là Gì? Lộ Trình Áp Dụng IFRS Tại Việt Nam

3. So sánh sự khác biệt giữa VAS và IFRS

Sự khác biệt đáng kể giữa VAS và IFRS đến từ:

Cách xây dựng VAS dựa trên IAS/IFRS (ví dụ: sửa đổi, không áp dụng tất cả IAS/IFRS)

Không phải tất cả IAS/IFRS đều được áp dụng

Một số hướng dẫn, thông tư và/hoặc diễn giải được ban hành dựa trên quan điểm của cơ quan có thẩm quyền về các giao dịch có thể khác với cách diễn giải theo IFRS

IFRS liên tục phát triển trong khi VAS không được cập nhật kể từ lần ban hành đầu tiên

Dù tuân thủ sát các chuẩn mực IAS/IFRS, nhưng chuẩn mực kế toán Việt Nam lại đưa ra những quy định nghiêm ngặt hơn về hình thức áp dụng trong báo cáo tài chính. Trong khi đó, chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế nhấn mạnh vào tính tổng quát và khả năng thích ứng thông qua các tài liệu hướng dẫn chi tiết, giúp áp dụng dễ dàng trong nhiều tình huống khác nhau. Vì vậy, danh mục chủ đề trong IFRS phong phú hơn nhiều so với VAS.

Hơn nữa, nội dung của VAS bị hạn chế một phần bởi việc dựa trên giá trị gốc thay vì giá trị hợp lý như IFRS. Điều này khiến VAS khó có thể cung cấp các ước tính và dự báo chính xác cho tương lai. Nguyên nhân sâu xa có thể xuất phát từ tâm lý e ngại rủi ro và sự không chắc chắn của Việt Nam trong giai đoạn đầu đổi mới, dẫn đến cách tiếp cận thận trọng hơn. Hệ quả là việc ghi nhận tài sản và nghĩa vụ nợ, đặc biệt là các công cụ tài chính, chưa phản ánh đúng thực chất, làm giảm tính trung thực và khách quan của báo cáo tài chính.

III. Lộ trình chuyển đổi Báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS hiệu quả

1. Đánh giá hiện trạng doanh nghiệp

Để bắt đầu lộ trình chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS (Chuẩn mực Kế toán Việt Nam) sang IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế), doanh nghiệp cần thực hiện bước đánh giá toàn diện về hiện trạng kế toán và tài chính hiện tại:
Xác định sự khác biệt giữa VAS và IFRS: So sánh các yêu cầu về ghi nhận, đo lường, trình bày và thuyết minh giữa hai chuẩn mực để nhận diện các khoảng trống cần điều chỉnh. Ví dụ, IFRS nhấn mạnh vào giá trị hợp lý trong khi VAS tập trung vào giá gốc.

Xây dựng đội ngũ chuyên trách và đào tạo nhân sự: Thành lập một nhóm dự án chuyển đổi gồm các nhân viên tài chính, kế toán có năng lực, đồng thời tổ chức các khóa đào tạo về IFRS để đảm bảo nhân sự hiểu rõ các chuẩn mực mới.

2. Lập kế hoạch chuyển đổi Báo cáo tài chính

Một kế hoạch chi tiết sẽ giúp doanh nghiệp tiến hành chuyển đổi một cách có hệ thống và hiệu quả:

Xác định lộ trình và mục tiêu chuyển đổi rõ ràng: Đặt ra các mốc thời gian cụ thể cho từng giai đoạn (đánh giá, chuẩn hóa, kiểm tra, vận hành) và xác định các kết quả mong muốn.

Xây dựng khung thời gian cụ thể: Phân bổ nguồn lực và thời gian cho từng giai đoạn, đảm bảo tiến độ chuyển đổi không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh thường ngày.

3. Chuyển đổi các dữ liệu tài chính

Dữ liệu tài chính hiện tại phải được rà soát và điều chỉnh theo các yêu cầu của IFRS:
Rà soát và điều chỉnh dữ liệu tài chính theo chuẩn IFRS: Cập nhật các tài khoản và số liệu để đáp ứng các yêu cầu mới, như đánh giá lại tài sản, ghi nhận dự phòng và áp dụng các mô hình tổn thất tín dụng kỳ vọng.

Tích hợp hệ thống phần mềm hỗ trợ: Sử dụng các phần mềm tài chính, kế toán hiện đại (như SAP, Oracle, …) để tự động hóa và tối ưu hóa quá trình chuyển đổi.

4. Kiểm tra và chuẩn hóa Báo cáo tài chính

Giai đoạn này đảm bảo tính chính xác và tin cậy của báo cáo tài chính sau chuyển đổi:

Đánh giá tính chính xác của báo cáo sau chuyển đổi: Thực hiện soát xét nội bộ để đảm bảo rằng các báo cáo tài chính đã tuân thủ đầy đủ các chuẩn mực IFRS.

Thực hiện kiểm toán độc lập: Nhờ một đơn vị kiểm toán độc lập kiểm tra báo cáo tài chính nhằm xác nhận tính tuân thủ và tạo sự tin cậy cho các bên liên quan.

5. Triển khai và vận hành chính thức Báo cáo tài chính chuẩn IFRS

Sau khi hoàn tất quá trình chuẩn hóa, doanh nghiệp sẵn sàng áp dụng IFRS một cách chính thức:

Ban hành các báo cáo tài chính tuân thủ IFRS: Các báo cáo này cần được trình bày đúng quy định, với đầy đủ thông tinthuyết minh theo yêu cầu của IFRS.

Duy trì việc cập nhật và tuân thủ theo các thay đổi trong IFRS: IFRS liên tục được cập nhật để phù hợp với các thay đổi trong bối cảnh kinh tế toàn cầu. Doanh nghiệp cần duy trì sự linh hoạt và đầu tư vào đào tạo, cập nhật kiến thức cho đội ngũ tài chính.

>>> Tham khảo: Khóa học Chuyển đổi Báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS

Lợi ích khóa học chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS

✔ Có được kiến thức nền tảng của các chuẩn mực IFRS, hiểu rõ sự khác biệt giữa VAS và IFRS

✔ Nắm được phương pháp và quy trình chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS và xử lý các vấn đề liên quan để đảm tính hợp lý và trung thực theo chuẩn mực IFRS

✔ Được học hỏi kinh nghiệm thực tiễn, kỹ năng từ cơ bản đến nâng cao của các chuyên gia hàng đầu về IFRS

✔ Được giảng viên là các chuyên gia hàng đầu về IFRS hỗ trợ chuyên môn trong và sau khóa học

✔ Đứng trong hàng ngũ những người đón đầu kiến thức IFRS để sẵn sàng nắm bắt cơ hội công việc trong lộ trình bắt buộc áp dụng IFRS tại Việt Nam

✔ Mở rộng cơ hội nghề nghiệp với mức lương và vị trí thăng tiến tốt hơn- Được cấp chứng chỉ sau khóa học của Kế toán Lê Ánh

✔ Được hỗ trợ học phí tham gia các khóa học chuyên sâu hơn về IFRS

IV. Thách thức và giải pháp khi thực hiện chuyển đổi báo cáo tài chính

1. Thách thức khi thực hiện chuyển đổi

Việc chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS (Chuẩn mực Kế toán Việt Nam) sang IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế) mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm không ít thách thức:

Chi phí và nguồn lực cần thiết

Doanh nghiệp phải đầu tư đáng kể vào hệ thống công nghệ, phần mềm tài chính, và thuê chuyên gia tư vấn để đảm bảo quá trình chuyển đổi đúng chuẩn. Điều này có thể tạo áp lực lên các doanh nghiệp nhỏ hoặc vừa.

Đào tạo đội ngũ nhân sự

Nhân sự kế toán và tài chính thường quen thuộc với VAS, dẫn đến khó khăn trong việc nắm bắt các nguyên tắc dựa trên IFRS, đặc biệt là các khái niệm mới như giá trị hợp lý (Fair Value) hoặc tổn thất tín dụng kỳ vọng (Expected Credit Loss).

Độ phức tạp trong việc chuẩn hóa quy trình

Quy trình kế toán hiện tại cần được thiết kế lại để đáp ứng các yêu cầu của IFRS. Điều này đòi hỏi sự phối hợp giữa các phòng ban và khả năng quản lý thay đổi hiệu quả.

2. Giải pháp để tăng cường hiệu quả khi chuyển đổi báo cáo tài chính

Hợp tác với các chuyên gia tư vấn về IFRS

Việc thuê các đơn vị tư vấn hoặc chuyên gia có kinh nghiệm trong chuyển đổi báo cáo tài chính sẽ giúp doanh nghiệp nhận được lộ trình cụ thể và giải pháp phù hợp, giảm thiểu rủi ro và sai sót.

Ứng dụng công nghệ và phần mềm quản lý tài chính

Các hệ thống ERP hiện đại như SAP, Oracle hoặc các phần mềm tài chính tích hợp hỗ trợ IFRS có thể giúp tự động hóa quy trình, tối ưu hóa việc tính toán và chuẩn hóa dữ liệu theo yêu cầu.

Tăng cường đào tạo và truyền thông nội bộ

Doanh nghiệp cần tổ chức các khóa học chuyển đổi báo cáo tài chính, hội thảo, hoặc đào tạo tại chỗ để nâng cao năng lực của đội ngũ nhân sự. Song song đó, truyền thông nội bộ để các phòng ban hiểu rõ vai trò của họ trong quá trình chuyển đổi là rất quan trọng.

Một số doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã tiên phong trong việc áp dụng IFRS, chẳng hạn: tập đoàn Vingroup, tập đoàn Hòa Phát, tập đoàn Vinamilk… Ngoài ra, các doanh nghiệp ở các quốc gia như Singapore, Malaysia đã thành công trong việc áp dụng IFRS, tạo ra các bài học kinh nghiệm quý giá cho doanh nghiệp Việt Nam.

Thách thức trong quá trình chuyển đổi báo cáo tài chính sang IFRS là không thể tránh khỏi, nhưng với các giải pháp phù hợp và bài học thực tiễn từ các doanh nghiệp đi trước, doanh nghiệp Việt Nam có thể vượt qua và đạt được sự chuẩn hóa tài chính quốc tế. Việc chuyển đổi này không chỉ là một nhiệm vụ mà còn là cơ hội để nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Có thể thấy rằng việc chuyển đổi báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS không chỉ là một yêu cầu cấp thiết trong xu thế hội nhập toàn cầu mà còn mang lại giá trị to lớn cho doanh nghiệp. Qua bài viết này của Kế toán Lê Ánh, hy vọng các cá nhân, doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và lộ trình chuyển đổi Báo cáo tài chính từ VAS sang IFRS hiệu quả.

>>> Tham khảo các khóa học IFRS tại Kế toán Lê Ánh

Khóa học CertIFR Online, Khóa học DipIFR Online, Khóa học Chuyển đổi BCTC từ VAS sang IFRS

------------------------------

Kế Toán Lê Ánh - Nơi đào tạo kế toán thực hành uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học nguyên lý kế toán, khóa học kế toán tổng hợp, khóa học kế toán thuế cho người mới bắt đầu, khóa học kế toán quản trị, khóa học kế toán thuế chuyên sâu, khóa học phân tích tài chính doanh nghiệp, khóa học chứng chỉ kế toán trưởng, khóa học kế toán cho chủ doanh nghiệp... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Nếu như bạn muốn tham gia các khóa học kế toán online/offline của trung tâm Lê Ánh thì có thể liên hệ hotline tư vấn: 0904.84.8855/ Mrs Lê Ánh 

Ngoài các khóa học kế toán thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học hành chính nhân sự online/offline, khóa học xuất nhập khẩu TPHCM, Hà Nội, online chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: KẾ TOÁN LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO KẾ TOÁN SỐ 1 VIỆT NAM