Thuế Vãng Lai Là Gì? Kê Khai Thuế GTGT Vãng Lai Ngoại Tỉnh Như Thế Nào?
Thuế vãng lai là một nội dung trọng yếu trong công tác kế toán thuế, đặc biệt với doanh nghiệp xây dựng hoặc cung cấp dịch vụ tại địa phương khác nơi đặt trụ sở. Nắm rõ khái niệm thuế vãng lai là gì, đối tượng áp dụng và quy trình kê khai thuế GTGT vãng lai ngoại tỉnh giúp kế toán triển khai nghĩa vụ thuế đúng quy định, tránh sai sót và rủi ro xử phạt. Tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau của Kế toán Lê Ánh.
1. Thuế Vãng Lai Là Gì?
|
Theo Luật Quản lý thuế 2019 và Thông tư 80/2021/TT-BTC, thuế vãng lai là khoản thuế GTGT doanh nghiệp phải kê khai, nộp cho cơ quan thuế tại địa phương nơi phát sinh hoạt động kinh doanh, khi hoạt động đó không được thực hiện tại trụ sở chính. |
Mục tiêu của quy định này nhằm phân bổ nguồn thu ngân sách về đúng địa bàn quản lý, đảm bảo tính công bằng giữa các địa phương.
Khác với kê khai GTGT thông thường tại nơi đặt trụ sở, thuế vãng lai áp dụng khi doanh nghiệp thực hiện sản xuất, xây dựng, lắp đặt hoặc bán hàng ở tỉnh khác, nhưng không thành lập chi nhánh hoặc đơn vị phụ thuộc tại đó.
Đối tượng phải kê khai thuế vãng lai gồm:
- Doanh nghiệp xây dựng, lắp đặt công trình ở ngoại tỉnh.
- Hoạt động bán hàng tại địa phương khác mà không lập đơn vị trực thuộc.
- Một số trường hợp cung cấp dịch vụ tại tỉnh khác theo quy định pháp luật.
2. Quy Định Pháp Lý Về Kê Khai Và Nộp Thuế Vãng Lai Ngoại Tỉnh
⭕ Căn cứ pháp lý:
- Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 56/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.
- Nghị định 126/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
- Thông tư 80/2021/TT-BTC hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế.
- Thông tư 40/2025/TT-BTC, có hiệu lực từ 01/7/2025, sửa đổi một số quy định liên quan đến phân cấp quản lý thuế theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp và cập nhật cơ quan tiếp nhận hồ sơ thuế.
Tỷ lệ thuế phải nộp: Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt tại địa phương khác nơi đặt trụ sở, doanh nghiệp nộp 1% trên doanh thu chưa có thuế GTGT cho cơ quan thuế địa phương nơi phát sinh hoạt động.
⭕ Thời hạn kê khai và nộp thuế:
Thực hiện theo từng lần phát sinh hoặc theo tháng, tùy quy mô và tần suất hoạt động.
Thời hạn chậm nhất để nộp tờ khai và số thuế phải nộp là ngày 20 của tháng kế tiếp tháng phát sinh nghĩa vụ.
⭕Cơ quan tiếp nhận hồ sơ: là Cục Thuế nơi phát sinh hoạt động ngoại tỉnh. Tuy nhiên từ 01/7/2025, theo Thông tư 40/2025/TT-BTC, một số địa phương sẽ thay đổi phân cấp, chuyển quyền quản lý về Chi cục Thuế quận, huyện trực thuộc để phù hợp mô hình 2 cấp. Kế toán cần kiểm tra thông báo của Cục Thuế địa phương để xác định đúng cơ quan tiếp nhận tờ khai.
3. Hướng Dẫn Kê Khai Thuế GTGT Vãng Lai Ngoại Tỉnh
Kế toán có thể thực hiện kê khai theo từng lần phát sinh hoặc theo tháng, áp dụng mẫu tờ khai 05/GTGT.
|
Bước |
Nội dung thực hiện |
Mẫu/Tờ kha |
Lưu ý quan trọng |
|
1 |
Xác định doanh thu phát sinh tại địa phương ngoại tỉnh thuộc diện kê khai thuế vãng lai. |
Hợp đồng, biên bản nghiệm thu, hóa đơn. |
Doanh thu dùng để tính thuế vãng lai là phần chưa có thuế GTGT. |
|
2 |
Lập tờ khai thuế GTGT dành cho hoạt động ngoại tỉnh. |
Mẫu 05/GTGT (trên phần mềm HTKK hoặc Cổng thuế điện tử). |
Kê khai chính xác thông tin địa bàn, cơ quan thuế quản lý. |
|
3 |
Nộp tờ khai và tiền thuế 1% doanh thu chưa có thuế. |
Nộp qua Cổng thông tin điện tử ngành Thuế. |
Hạn cuối: ngày 20 tháng kế tiếp tháng phát sinh. |
|
4 |
Kê khai khấu trừ tại trụ sở chính phần thuế đã nộp vãng lai. |
Tờ khai GTGT tại trụ sở chính. |
Ghi rõ số thuế đã nộp vãng lai để tránh nộp trùng. |
|
5 |
Lưu trữ hồ sơ kê khai đầy đủ. |
Hồ sơ kế toán, tờ khai, chứng từ nộp thuế. |
Phục vụ đối chiếu, quyết toán sau này. |
4. Kê Khai Thuế Vãng Lai Trong Trường Hợp Có Nhiều Công Trình Ngoại Tỉnh
Khi doanh nghiệp triển khai nhiều công trình tại các địa phương khác nhau, kế toán cần kê khai rõ ràng theo từng địa bàn để đảm bảo tính đúng, đủ nghĩa vụ thuế.
a.Tách riêng từng công trình để kê khai
Mỗi công trình ngoại tỉnh phải được xác định doanh thu riêng, căn cứ vào hợp đồng, biên bản nghiệm thu và hóa đơn phát hành.
Kế toán lập tờ khai 05/GTGT riêng cho từng địa phương, ghi rõ tên công trình, mã số thuế, địa chỉ và doanh thu tính thuế.
Tỷ lệ nộp thuế vẫn là 1% trên doanh thu chưa có thuế đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt.
b. Gộp kê khai khi nhiều công trình cùng tỉnh
Doanh nghiệp có thể gộp kê khai các công trình trong cùng một tỉnh/thành phố vào một tờ khai duy nhất, thay vì kê khai riêng từng công trình.
Gộp kê khai cần bảo đảm:
- Tất cả các công trình nằm trong phạm vi quản lý của cùng một cơ quan thuế địa phương.
- Hạch toán doanh thu và số thuế tách biệt theo từng công trình trong sổ sách nội bộ để phục vụ quyết toán.
Phương án này giúp giảm số lượng tờ khai, thuận tiện cho doanh nghiệp có nhiều dự án cùng địa bàn.
c. Quản lý chứng từ & quyết toán GTGT khi kết thúc công trình
Hồ sơ cần lưu giữ đầy đủ:
- Hợp đồng, phụ lục hợp đồng, biên bản nghiệm thu khối lượng, hóa đơn GTGT phát hành.
- Tờ khai 05/GTGT đã nộp theo từng công trình hoặc gộp theo địa phương.
- Chứng từ nộp thuế 1% cho từng đợt kê khai.
Khi công trình kết thúc, kế toán cần đối chiếu doanh thu thực tế với số đã kê khai để đảm bảo không có chênh lệch.
Nếu phát sinh chênh lệch, thực hiện kê khai bổ sung theo quy định tại Luật Quản lý thuế sửa đổi 2024 (Luật số 56/2024/QH15), thời hạn khai bổ sung tối đa là 10 năm.
⭕ Lưu ý quan trọng từ 01/07/2025
- Một số địa phương sẽ chuyển thẩm quyền quản lý từ Cục Thuế về Chi cục Thuế quận, huyện theo Thông tư 40/2025/TT-BTC. Khi có nhiều công trình cùng tỉnh nhưng khác quận/huyện, kế toán cần kiểm tra thông báo của cơ quan thuế để xác định nơi nộp tờ khai phù hợp.
- Mặc dù mẫu 05/GTGT không thay đổi, thông tin địa bàn kê khai phải cập nhật đúng để tránh bị trả lại hồ sơ.
5. Một Số Lưu Ý Và Sai Sót Thường Gặp Khi Kê Khai Thuế Vãng Lai
Sai sót thường gặp
- Chậm kê khai, chậm nộp thuế => phát sinh tiền phạt và tiền chậm nộp theo Luật Quản lý thuế sửa đổi 2024 (Luật 56/2024/QH15).
- Nộp sai cơ quan thuế địa phương do không cập nhật phân cấp quản lý mới theo Thông tư 40/2025/TT-BTC (chuyển từ Cục Thuế sang Chi cục Thuế quận/huyện tại một số địa bàn).
- Không hạch toán, khấu trừ lại tại trụ sở chính, dẫn đến tình trạng nộp thuế hai lần (vãng lai + kê khai tập trung).
- Nhầm lẫn giữa hoạt động thuộc diện kê khai vãng lai và hoạt động không thuộc diện, đặc biệt đối với dịch vụ cung cấp xuyên tỉnh hoặc hoạt động có chi nhánh phụ thuộc.
Giải pháp xử lý và phòng tránh
- Lập lịch trình kê khai vãng lai song song với kê khai GTGT tại trụ sở chính, bảo đảm không bỏ sót kỳ kê khai.
- Kiểm tra kỹ hợp đồng, phụ lục và địa điểm thi công để xác định đúng địa bàn phát sinh nghĩa vụ thuế, tránh kê khai nhầm nơi.
- Lưu trữ hồ sơ đầy đủ (tờ khai 05/GTGT, hợp đồng, biên bản nghiệm thu, chứng từ nộp thuế) để phục vụ khấu trừ và quyết toán sau này.
- Theo dõi thông báo của cơ quan thuế địa phương để kịp thời cập nhật nơi tiếp nhận hồ sơ khi có thay đổi phân cấp quản lý từ 01/7/2025.
- Đối chiếu định kỳ giữa số đã kê khai vãng lai và số kê khai tại trụ sở chính nhằm phát hiện sớm chênh lệch.
Kê khai và nộp thuế vãng lai ngoại tỉnh là nghiệp vụ quan trọng, đặc biệt với doanh nghiệp xây dựng, lắp đặt hoặc có hoạt động kinh doanh mở rộng sang các địa phương khác. Nắm chắc quy định pháp lý mới, xác định đúng địa bàn, kê khai kịp thời và quản lý chứng từ chặt chẽ sẽ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro truy thu và xử phạt.
Để nâng cao năng lực chuyên môn, nhiều kế toán lựa chọn tham gia khóa học Kế toán Thuế chuyên sâu tại Kế toán Lê Ánh. Chương trình đào tạo tập trung vào xử lý tình huống thực tế, cập nhật quy định mới nhất, hướng dẫn kê khai – nộp thuế chính xác theo từng loại hình doanh nghiệp. Đây là nền tảng vững chắc để kế toán triển khai công việc chuyên nghiệp, tự tin xử lý các nghiệp vụ phức tạp như thuế vãng lai.
