5 Kỹ Năng Mềm Mà Kế Toán Trưởng Bắt Buộc Phải Có

Hiện nay các doanh nghiệp đang ngày càng chú trọng đến quản trị tài chính minh bạch và hiệu quả, vai trò của Kế toán trưởng không chỉ dừng lại ở chuyên môn nghiệp vụ mà còn cần những kỹ năng mềm để dẫn dắt đội ngũ và phối hợp với các phòng ban khác. Chính vì vậy, 5 Kỹ Năng Mềm Mà Kế Toán Trưởng Bắt Buộc Phải Có trở thành nền tảng quan trọng, giúp người giữ vị trí này vừa hoàn thành tốt trách nhiệm chuyên môn, vừa khẳng định được năng lực quản trị và tầm ảnh hưởng trong tổ chức. Qua bài viết dưới đây của Kế toán Lê Ánh, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng và thực tế hơn về những kỹ năng này.
I. Vì Sao Kỹ Năng Mềm Cực Kỳ Quan Trọng Với Kế Toán Trưởng?
Kế toán trưởng là người chịu trách nhiệm cao nhất trong hệ thống kế toán, tài chính của doanh nghiệp. Bên cạnh nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán, đảm bảo tính trung thực và tuân thủ pháp luật của báo cáo tài chính. Một kế toán trưởng giỏi chuyên môn nhưng thiếu kỹ năng mềm sẽ gặp rất nhiều hạn chế:
- Không thể truyền đạt hiệu quả các báo cáo tài chính cho Ban lãnh đạo – những người không phải lúc nào cũng có nền tảng kế toán. Việc trình bày quá nhiều số liệu mà thiếu kỹ năng giải thích có thể khiến thông tin quan trọng bị bỏ qua.
- Khó điều phối và dẫn dắt đội ngũ, dẫn đến tình trạng chồng chéo công việc, áp lực dồn vào thời điểm cuối kỳ hoặc phát sinh sai sót khi thiếu sự phối hợp nhịp nhàng.
- Không thích nghi nhanh với thay đổi như luật thuế mới, chuyển đổi số hay các yêu cầu đột xuất từ cơ quan quản lý và kiểm toán.
- Thiếu khả năng thương lượng và phối hợp với các phòng ban (như kinh doanh, sản xuất, nhân sự), gây khó khăn trong việc thu thập thông tin hoặc triển khai chính sách tài chính.
Trong khi đó, một kế toán trưởng có kỹ năng mềm tốt có thể biến những con số khô khan thành ngôn ngữ dễ hiểu, truyền cảm hứng cho đội ngũ, và linh hoạt điều chỉnh chiến lược trong những tình huống thay đổi nhanh.
II. 5 Kỹ Năng Mềm Mà Kế Toán Trưởng Bắt Buộc Phải Có
1. Kỹ Năng Giao Tiếp
a. Vai trò của kỹ năng giao tiếp trong việc truyền đạt thông tin tài chính
Kế toán trưởng là người sở hữu lượng thông tin tài chính lớn và nhạy cảm của doanh nghiệp. Tuy nhiên, những người cần hiểu và ra quyết định từ các dữ liệu này (ban giám đốc, trưởng phòng kinh doanh, quản lý sản xuất…) thường không có chuyên môn sâu về kế toán – tài chính. Lúc này, kỹ năng giao tiếp đóng vai trò then chốt trong các khía cạnh sau:
- Chuyển hóa số liệu thành thông tin dễ hiểu: Không chỉ “đọc” báo cáo, kế toán trưởng phải biết chọn lọc, tóm tắt và trình bày các chỉ số quan trọng theo cách rõ ràng, súc tích, dễ nắm bắt.
- Giải thích bối cảnh, nguyên nhân và ý nghĩa của các biến động tài chính để lãnh đạo có thể đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn.
- Tạo cầu nối giữa bộ phận kế toán và các phòng ban khác, giúp thống nhất cách hiểu và cách hành động trên cơ sở dữ liệu.
- Thuyết phục và thương lượng trong các tình huống ngân sách, phân bổ chi phí, kiểm soát dòng tiền hoặc xử lý các vấn đề phát sinh với cơ quan thuế, kiểm toán, đối tác.
Một kế toán trưởng có khả năng giao tiếp tốt sẽ giúp doanh nghiệp ra quyết định nhanh hơn, chính xác hơn và xây dựng được sự tin cậy từ cấp lãnh đạo đến nhân viên.
b. Cách rèn luyện kỹ năng giao tiếp dành cho kế toán trưởng
Kỹ năng giao tiếp có thể được cải thiện rõ rệt thông qua việc rèn luyện có phương pháp, cụ thể:
- Viết báo cáo tài chính dễ hiểu, có trọng tâm
Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, rõ ràng, hạn chế thuật ngữ kế toán phức tạp khi người nhận không có chuyên môn.
Tách nội dung báo cáo thành 2 phần: (1) Tóm tắt điều hành (Executive Summary) với các chỉ số và kết luận chính, (2) Chi tiết số liệu để phục vụ tra cứu khi cần.
Trình bày số liệu theo biểu đồ, bảng so sánh, xu hướng qua các kỳ để người đọc nhanh chóng nắm được thông điệp.
- Nâng cao kỹ năng thuyết trình
Luyện tập cách trình bày ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề khi báo cáo với lãnh đạo.
Sử dụng slide trực quan với biểu đồ, bullet points thay vì đọc nguyên bảng excel.
Chuẩn bị câu trả lời cho những câu hỏi thường gặp: nguyên nhân biến động chi phí, ảnh hưởng đến dòng tiền, tác động dài hạn…
Rèn luyện phong thái tự tin, logic khi trình bày để tạo sự tin tưởng.
- Phát triển kỹ năng lắng nghe chủ động
Không ngắt lời, ghi chú ý chính khi người khác trình bày để tránh bỏ sót thông tin quan trọng.
Đặt câu hỏi gợi mở để làm rõ vấn đề, thể hiện sự tôn trọng và sẵn sàng hợp tác.
Biết phản hồi mang tính xây dựng, không chỉ “phán xét” số liệu mà còn tìm cách hỗ trợ phòng ban khác giải quyết vấn đề.
2. Kỹ Năng Tư Duy Phân Tích & Phản Biện
a. Ý nghĩa của tư duy phản biện đối với kế toán trưởng
Tư duy phản biện là khả năng phân tích thông tin một cách khách quan, đặt câu hỏi đúng và đưa ra nhận định dựa trên bằng chứng và lập luận logic, thay vì chỉ tiếp nhận thông tin một chiều. Với kế toán trưởng, kỹ năng này có ý nghĩa đặc biệt trong:
- Phát hiện các biến động bất thường trong báo cáo tài chính: Không chỉ “ghi nhận” số liệu, kế toán trưởng phải hiểu được vì sao chỉ tiêu tăng, giảm; đâu là nguyên nhân khách quan, đâu là dấu hiệu rủi ro.
- Đánh giá tính hợp lý của các giả định kế hoạch tài chính: Khi xây dựng ngân sách hoặc dự báo dòng tiền, tư duy phản biện giúp xác định xem giả định có thực tế hay không.
- Ngăn ngừa sai sót và gian lận: Nhiều sai phạm kế toán không nằm ở kỹ thuật ghi chép mà ở việc thiếu đặt câu hỏi về tính logic của số liệu.
- Tham mưu chính xác cho lãnh đạo: Một kế toán trưởng có tư duy phản biện sẽ không chỉ “đưa ra số” mà còn kèm theo phân tích, nhận định rủi ro, phương án xử lý — giúp lãnh đạo có góc nhìn đa chiều trước khi ra quyết định.
Nói cách khác, tư duy phản biện giúp kế toán trưởng chuyển từ người báo cáo sang người phân tích – cố vấn tài chính thực thụ.
b. Công cụ & thói quen giúp rèn luyện kỹ năng phân tích – phản biện
Để tư duy phản biện trở thành phản xạ tự nhiên, kế toán trưởng cần áp dụng các công cụ và thói quen làm việc có hệ thống:
- Phương pháp 5 Whys
Đây là công cụ đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc tìm nguyên nhân gốc rễ.
Ví dụ: “Lợi nhuận giảm → Tại sao? → Do giá vốn tăng → Tại sao giá vốn tăng? → Do nguyên liệu nhập cao hơn → Tại sao? → Do thay đổi nhà cung cấp → Tại sao? → Vì hợp đồng cũ hết hạn mà không đàm phán lại…” → Từ đó tìm ra nút thắt thực sự.
- Dashboard & báo cáo quản trị trực qua

Thiết lập dashboard theo dõi các chỉ số tài chính trọng yếu (doanh thu, lợi nhuận gộp, dòng tiền, vòng quay tồn kho…) giúp phát hiện sớm biến động.
Sử dụng biểu đồ, xu hướng theo thời gian để dễ dàng phát hiện “điểm gãy” thay vì đọc từng dòng số liệu.
- Hệ thống KPI tài chính
Xây dựng bộ chỉ số tài chính cốt lõi theo ngành và doanh nghiệp (ví dụ: biên lợi nhuận gộp, chi phí bán hàng/doanh thu, số ngày thu tiền bình quân…).
So sánh KPI thực tế với kế hoạch và trung bình ngành để phát hiện sai lệch.
Kết hợp KPI với ngưỡng cảnh báo giúp kế toán trưởng chủ động phân tích trước khi vấn đề trở nên nghiêm trọng.
- Thói quen đọc – đối chiếu số liệu đa chiều
Không chỉ xem báo cáo kết quả kinh doanh mà cần đối chiếu với bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ để kiểm tra tính nhất quán.
Tập thói quen không chấp nhận số liệu “bất thường mà không có lời giải thích rõ ràng”.
3. Quản Lý Thời Gian & Ưu Tiên Công Việc
a. Tầm quan trọng của quản lý thời gian trong mùa cao điểm quyết toán
Mỗi năm, kế toán trưởng đều phải dẫn dắt đội ngũ vượt qua các “mùa cao điểm” như:
- Cuối tháng: chốt sổ kế toán, kiểm tra số liệu, lập báo cáo quản trị, báo cáo thuế GTGT, TNCN…
- Cuối quý: lập báo cáo tài chính quý, điều chỉnh số liệu, đối chiếu công nợ, hoàn thiện hồ sơ khai thuế TNDN tạm tính.
- Cuối năm: lập và nộp báo cáo tài chính, quyết toán thuế, phối hợp kiểm toán độc lập, rà soát toàn bộ hệ thống sổ sách, chứng từ, hợp đồng, đối chiếu tồn kho, công nợ, chi phí dở dang…
Khối lượng công việc trong những giai đoạn này tăng gấp nhiều lần so với bình thường, trong khi thời hạn nộp báo cáo và tờ khai lại được pháp luật quy định rất chặt chẽ. Nếu kế toán trưởng không chủ động lập kế hoạch và quản lý thời gian, dễ dẫn đến:
- Dồn việc vào phút cuối, gây áp lực lớn cho bản thân và đội ngũ.
- Bỏ sót các bước kiểm tra quan trọng, dẫn đến sai sót số liệu hoặc chậm nộp tờ khai – có thể bị phạt hành chính.
- Không đủ thời gian phối hợp với kiểm toán, cơ quan thuế hoặc các phòng ban khác, làm chậm tiến độ chung của doanh nghiệp.
- Tạo hiệu ứng dây chuyền: một sai sót nhỏ phát hiện muộn có thể khiến toàn bộ chuỗi báo cáo phải sửa lại, tốn thời gian gấp nhiều lần so với việc kiểm tra từ đầu.
Chính vì vậy, quản lý thời gian hiệu quả không chỉ giúp giảm áp lực công việc mà còn là yếu tố quyết định đến chất lượng và tính chính xác của báo cáo tài chính.
a. Công cụ quản lý thời gian hiệu quả cho kế toán trưởng
Để điều phối khối lượng công việc lớn và phức tạp, kế toán trưởng nên kết hợp các công cụ quản lý trực quan với phương pháp lập kế hoạch khoa học, cụ thể như sau:
- Ma trận Eisenhower – Xác định mức độ ưu tiên
Đây là phương pháp chia công việc thành 4 nhóm dựa trên mức độ quan trọng và tính khẩn cấp:
Quan trọng & khẩn cấp → Xử lý ngay (ví dụ: nộp tờ khai thuế đúng hạn, xử lý sai sót lớn).
Quan trọng nhưng không khẩn cấp → Lên kế hoạch thực hiện (ví dụ: xây dựng báo cáo quản trị, rà soát chính sách kế toán).
Không quan trọng nhưng khẩn cấp → Uỷ quyền cho cấp dưới xử lý.
Không quan trọng & không khẩn cấp → Hạn chế tối đa hoặc loại bỏ.
- Lập kế hoạch theo dòng thời gian (Timeline)
Xây dựng kế hoạch công việc theo tuần, tháng, quý gắn với các mốc thời hạn pháp lý và mốc nội bộ.
Ưu tiên ngược từ deadline (backward planning): bắt đầu từ hạn nộp báo cáo để chia ngược thời gian cho các bước chuẩn bị → giúp chủ động hơn và tránh “dồn nút cổ chai” vào cuối kỳ.
Ví dụ: Nếu hạn nộp BCTC là 31/3, thì kế hoạch kiểm tra tồn kho nên hoàn thành trước 15/2, đối chiếu công nợ xong trước 28/2, hoàn thiện bản nháp báo cáo trước 15/3…
- Ứng dụng phần mềm quản lý công việc
Sử dụng các công cụ như Trello, Asana, Microsoft Planner hoặc Google Sheets để:
Phân công nhiệm vụ cho từng thành viên.
Gắn hạn chót cho từng đầu việc.
Theo dõi tiến độ thực hiện và nhận thông báo khi có trễ hạn.
Đối với công việc mang tính lặp lại hàng tháng/quý, có thể thiết lập template checklist cố định, giúp tiết kiệm thời gian lập kế hoạch mỗi kỳ.
c. Cách lập kế hoạch & uỷ quyền công việc
Một kế toán trưởng giỏi không thể “ôm” hết mọi đầu việc mà phải biết lập kế hoạch tổng thể và phân bổ công việc thông minh:
- Lập kế hoạch tổng thể
Xác định rõ các nhóm công việc chính: kế toán tổng hợp, kế toán thuế, quản trị nội bộ, đối chiếu, kiểm soát chứng từ, phối hợp kiểm toán…
Chia nhỏ công việc theo giai đoạn – người phụ trách – hạn hoàn thành.
Dự phòng thời gian cho các tình huống phát sinh (ví dụ: sai sót cần điều chỉnh, cơ quan thuế yêu cầu bổ sung thông tin…).
- Uỷ quyền hợp lý
Phân công công việc cho kế toán viên theo đúng năng lực chuyên môn và kinh nghiệm.
Giao quyền chủ động xử lý các tác vụ thường nhật (nhập liệu, đối chiếu đơn giản, in chứng từ…) để kế toán trưởng tập trung vào những đầu việc chiến lược như kiểm soát số liệu, lập kế hoạch tài chính, phân tích dòng tiền.
Đặt cơ chế kiểm tra định kỳ và điểm kiểm soát chất lượng thay vì can thiệp vào từng chi tiết nhỏ — giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo độ chính xác.
4. Kỹ Năng Lãnh Đạo & Quản Trị Nhân Sự Kế Toán
a. Vai trò của kế toán trưởng với tư cách là “người dẫn dắt”
Kế toán trưởng nắm giữ một vị trí đặc biệt:
Vừa là người quản lý chuyên môn, đảm bảo tính chính xác, minh bạch của hệ thống kế toán. Vừa là người định hướng phát triển đội ngũ, giúp nhân viên nâng cao năng lực, giữ vững tinh thần trách nhiệm và phối hợp ăn ý. Đồng thời là người kết nối giữa bộ phận kế toán với ban lãnh đạo và các phòng ban khác.
Kế toán trưởng cần:
- Phân công công việc hợp lý, đảm bảo mỗi người phát huy thế mạnh.
- Truyền đạt rõ ràng mục tiêu và kỳ vọng, giúp nhân viên hiểu vai trò của mình trong bức tranh chung.
- Tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch, từ đó xây dựng niềm tin và tinh thần chủ động của đội ngũ.
- Định hướng chiến lược phát triển phòng kế toán, thay vì chỉ tập trung vào công việc thường nhật.
Nói cách khác, kế toán trưởng không chỉ “làm”, mà còn phải “làm cho người khác làm tốt”.
b. Kỹ năng Mentoring – Huấn luyện & Phát triển nhân sự
Mentoring (cố vấn & huấn luyện nhân viên) là kỹ năng cực kỳ quan trọng, đặc biệt khi phòng kế toán có nhiều cấp bậc (kế toán viên, kế toán tổng hợp, kế toán thuế…). Kế toán trưởng cần:
- Xác định năng lực và điểm mạnh – yếu của từng nhân viên → từ đó giao việc phù hợp và xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân (IDP).
- Truyền đạt kinh nghiệm thực tế và chuẩn mực nghề nghiệp cho nhân viên thông qua hướng dẫn, theo sát và phản hồi thường xuyên.
- Tạo cơ hội học hỏi thông qua công việc thực tế: ví dụ, cho kế toán viên trẻ tham gia chuẩn bị hồ sơ kiểm toán, lập báo cáo quản trị, hoặc trình bày một phần trong cuộc họp tài chính nội bộ.
- Khuyến khích tinh thần tự học, tự chịu trách nhiệm, thay vì làm thay hoặc kiểm tra quá chi tiết gây thụ động.
Khi mentoring hiệu quả, kế toán trưởng không còn phải “giải quyết sự vụ” mỗi ngày, mà có một đội ngũ đủ năng lực để cùng gánh vác công việc.
c. Thiết lập KPI rõ ràng cho bộ phận kế toán
Kỹ năng lãnh đạo không thể tách rời khả năng đo lường và đánh giá hiệu quả công việc. Kế toán trưởng cần biết thiết lập KPI (Key Performance Indicators) để định hướng mục tiêu và kiểm soát chất lượng đầu ra của bộ phận:
- KPI về thời hạn: Tỷ lệ báo cáo nộp đúng hạn, thời gian hoàn thành chốt sổ hàng tháng, thời gian xử lý hồ sơ thuế…
- KPI về độ chính xác: Tỷ lệ sai sót trong chứng từ, số lần điều chỉnh tờ khai thuế, sai lệch khi đối chiếu công nợ.
- KPI về hiệu quả quy trình: Thời gian luân chuyển chứng từ, mức độ tự động hóa, số lượng quy trình tối ưu hóa mỗi quý.
- KPI phát triển nhân sự: Tỷ lệ nhân viên được đào tạo, luân chuyển vai trò thành công, đánh giá năng lực định kỳ.
Việc có KPI rõ ràng sẽ giúp nhân viên hiểu rõ kỳ vọng và mục tiêu cụ thể; Kế toán trưởng dễ dàng kiểm soát tiến độ và chất lượng mà không cần giám sát vi mô; Dữ liệu KPI trở thành cơ sở khách quan để khen thưởng, đánh giá, điều chỉnh nhân sự.
d. Tổ chức quy trình kiểm soát nội bộ chặt chẽ

Bên cạnh con người, quy trình nội bộ sẽ giúp bộ phận kế toán vận hành trơn tru, giảm sai sót và ngăn ngừa rủi ro gian lận. Kế toán trưởng cần:
- Xây dựng và chuẩn hóa quy trình làm việc
Thiết lập quy trình chuẩn cho các nghiệp vụ trọng yếu: mua hàng – thanh toán, bán hàng – thu tiền, đối chiếu công nợ, xử lý hóa đơn, lập báo cáo thuế…
Gắn rõ trách nhiệm từng vị trí (ai làm, ai kiểm tra, ai phê duyệt) để tránh chồng chéo hoặc bỏ sót.
Văn bản hóa quy trình để dễ dàng đào tạo nhân sự mới, duy trì tính thống nhất khi thay đổi nhân sự.
- Thiết lập hệ thống kiểm soát nhiều lớp
Phân quyền rõ ràng trong phần mềm kế toán, đảm bảo không ai có toàn quyền từ lập – kiểm tra – phê duyệt.
Áp dụng nguyên tắc 4 mắt (4-eyes principle): ít nhất 2 người cùng kiểm tra các nghiệp vụ quan trọng để giảm rủi ro sai sót/gian lận.
Kiểm tra định kỳ nội bộ để phát hiện kẽ hở trong quy trình.
- Tăng cường tính minh bạch & chủ động
Khuyến khích nhân viên báo cáo sớm khi phát hiện vấn đề, thay vì che giấu lỗi.
Tạo không khí làm việc chuyên nghiệp, rõ ràng, tránh phụ thuộc vào “kinh nghiệm cá nhân” không được chuẩn hóa.
5. Khả Năng Chịu Áp Lực & Thích Ứng – Phẩm Chất Không Thể Thiếu
a. Áp lực đặc thù của nghề kế toán trưởng
Công việc kế toán trưởng đi kèm với rất nhiều loại áp lực mang tính hệ thống và thường xuyên:
- Áp lực về thời hạn (deadline)
Mỗi tháng, quý, năm đều có những mốc thời gian pháp lý bắt buộc phải hoàn thành (tờ khai thuế GTGT, TNDN, báo cáo tài chính, kiểm toán...). Sai hoặc chậm chỉ một ngày có thể dẫn đến phạt hành chính, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp.
Trong giai đoạn cuối năm, khối lượng công việc tăng đột biến: tổng hợp, đối chiếu, kiểm kê, lập báo cáo, giải trình cơ quan thuế, làm việc với kiểm toán... khiến áp lực thời gian luôn ở mức cao.
- Áp lực từ sự thay đổi của pháp luật và chính sách
Luật thuế, chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán thường xuyên được điều chỉnh, cập nhật. Kế toán trưởng không chỉ phải nắm chắc mà còn phải triển khai kịp thời cho cả phòng kế toán. Một thay đổi nhỏ về cách ghi nhận doanh thu hay khấu trừ thuế cũng có thể ảnh hưởng đến toàn bộ báo cáo và dòng tiền của doanh nghiệp.
- Áp lực từ kiểm toán, thanh tra, cơ quan thuế
Kế toán trưởng là người trực tiếp làm việc với kiểm toán viên và thanh tra thuế, chịu trách nhiệm giải trình tất cả các số liệu. Các buổi làm việc thường kéo dài, đòi hỏi khả năng nắm chắc số liệu, ứng biến nhanh và lập luận logic.
- Áp lực khi triển khai hệ thống ERP hoặc phần mềm kế toán mới
Việc chuyển đổi hệ thống đòi hỏi kế toán trưởng vừa phải vận hành hệ thống cũ ổn định, vừa phối hợp triển khai hệ thống mới, đào tạo nhân sự, kiểm tra dữ liệu chuyển đổi. Trong giai đoạn chuyển đổi, rủi ro mất dữ liệu, sai sót hoặc trễ tiến độ luôn rình rập.
Những áp lực này không phải ngẫu nhiên, mà là một phần tất yếu của vị trí kế toán trưởng. Điều khác biệt giữa một người giỏi và một người xuất sắc nằm ở khả năng kiểm soát stress và thích ứng linh hoạt trước biến động.
b. Cách rèn luyện khả năng kiểm soát stress & chuẩn bị phương án dự phòng
Khả năng chịu áp lực và thích ứng không phải “bẩm sinh”, mà hoàn toàn có thể rèn luyện qua phương pháp và thói quen làm việc có hệ thống:
- Lập kế hoạch chủ động – tránh dồn việc vào phút chót
Xây dựng timeline công việc theo tháng/quý/năm để luôn đi trước deadline.
Dự phòng thời gian cho các bước kiểm tra, điều chỉnh, giải trình.
Thiết lập quy trình báo cáo định kỳ để đội ngũ làm việc đều tay, tránh tình trạng “dâng núi cuối kỳ”.
- Xây dựng phương án dự phòng (Plan B)
Sao lưu dữ liệu kế toán thường xuyên, đảm bảo có thể khôi phục khi hệ thống gặp sự cố.
Chuẩn bị bộ hồ sơ song song cho các tình huống thanh tra/kiểm toán gấp (ví dụ: bảng tổng hợp chứng từ, sổ chi tiết theo khoản mục trọng yếu).
Có kịch bản xử lý tình huống phát sinh: nhân sự nghỉ đột xuất, lỗi phần mềm, thay đổi chính sách đột ngột…
- Quản lý cảm xúc & giảm căng thẳng cá nhân
Rèn luyện kỹ năng hít thở sâu, nghỉ ngắn định kỳ, tránh làm việc liên tục nhiều giờ dẫn đến suy giảm tập trung.
Sắp xếp thời gian nghỉ xen kẽ khoa học, đặc biệt trong mùa cao điểm.
Duy trì giao tiếp tích cực với đội ngũ, không truyền áp lực bằng mệnh lệnh căng thẳng mà bằng sự dẫn dắt bình tĩnh.
- Rèn luyện khả năng thích ứng
Thường xuyên cập nhật luật mới, tham gia hội thảo chuyên ngành, nhóm nghề để không bị “choáng” khi quy định thay đổi.
Chủ động học hỏi công nghệ mới (ERP, Power BI, phần mềm kế toán mới…) để linh hoạt khi chuyển hệ thống.
Tập trung vào giải pháp thay vì phản ứng tiêu cực trước thay đổi.
III. Gợi Ý Lộ Trình Rèn Luyện 5 Kỹ Năng Mềm
Giai đoạn 1: Tự đánh giá & xác định điểm mạnh – điểm yếu
Mục tiêu: Xác định kỹ năng nào đã thành thạo, kỹ năng nào còn hạn chế để tập trung ưu tiên.
1, Tự đánh giá theo bảng câu hỏi (ví dụ: chấm điểm mức độ tự tin 1–5 cho từng kỹ năng).
2, Lấy phản hồi 360 độ từ cấp trên, đồng nghiệp và nhân viên để có góc nhìn khách quan.
3, So sánh với yêu cầu thực tế của vị trí kế toán trưởng tại doanh nghiệp mình.
Kết quả: Xây dựng bản đồ kỹ năng cá nhân, chọn 1–2 kỹ năng trọng tâm để tập trung trong 3–6 tháng đầu, thay vì cố gắng phát triển tất cả cùng lúc.
Giai đoạn 2: Rèn luyện có trọng tâm & áp dụng thực tế
Mục tiêu: Tập trung phát triển từng kỹ năng qua việc học – luyện – áp dụng.
1, Học có định hướng: Tham gia các khóa học ngắn hạn, hội thảo nghề nghiệp, đọc sách chuyên sâu về kỹ năng tương ứng (giao tiếp tài chính, tư duy phản biện, lãnh đạo…).
2, Luyện tập qua tình huống thực tế: Ví dụ: rèn giao tiếp bằng cách trình bày báo cáo ngắn gọn mỗi tuần; rèn tư duy phản biện bằng việc phân tích biến động chi phí hàng tháng.
3, Tạo “khoảng thử nghiệm an toàn”: cho phép bản thân và đội ngũ thử nghiệm phương pháp mới (ví dụ: áp dụng dashboard KPI nội bộ), từ đó rút kinh nghiệm dần.
4, Kết hợp mentoring & coaching nếu có cơ hội làm việc cùng các lãnh đạo tài chính giàu kinh nghiệm.
Đây là giai đoạn quan trọng nhất để biến kiến thức thành kỹ năng sống động, gắn với công việc hằng ngày.
Giai đoạn 3: Đo lường hiệu quả & cải tiến liên tục
Mục tiêu: Đánh giá tiến bộ, duy trì thói quen rèn luyện lâu dài.
Thiết lập chỉ số đánh giá kỹ năng (Skill KPI). Ví dụ:
- Tỷ lệ báo cáo được lãnh đạo phản hồi “dễ hiểu” → đánh giá kỹ năng giao tiếp.
- Thời gian xử lý tình huống bất thường → phản ánh tư duy phản biện.
- Tỷ lệ công việc hoàn thành đúng hạn → đánh giá kỹ năng quản lý thời gian.
- Tỷ lệ nhân viên đạt KPI hoặc có thể vận hành độc lập → phản ánh kỹ năng lãnh đạo.
- Tự tổng kết theo quý hoặc nửa năm để ghi nhận tiến bộ, điểm cần cải thiện.
- Cập nhật mục tiêu mới, tránh “chững lại” khi đạt trình độ trung bình khá.
Kết quả cuối cùng là hình thành năng lực mềm bền vững, trở thành phản xạ tự nhiên trong công việc, không còn là những “bài học trên giấy”.
Có thể thấy, để trở thành một Kế toán trưởng thành công, ngoài nền tảng chuyên môn vững chắc thì việc sở hữu và rèn luyện 5 kỹ năng mềm bắt buộc là điều không thể thiếu. Đây chính là “chìa khóa” giúp Kế toán trưởng quản lý công việc hiệu quả, dẫn dắt đội ngũ, xử lý tình huống linh hoạt và tạo dựng uy tín với lãnh đạo cũng như đối tác. Hy vọng qua bài viết của Kế toán Lê Ánh, bạn đọc có thêm định hướng rõ ràng trong việc phát triển bản thân, nâng cao năng lực và từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong doanh nghiệp.
>>> Tham khảo: KHÓA HỌC CHỨNG CHỈ KẾ TOÁN TRƯỞNG DOANH NGHIỆP