Luật Thuế TNDN 2025: Toàn Bộ Điểm Mới Kế Toán Và Doanh Nghiệp Cần Biết Trước 1/10

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) số 67/2025/QH15, được Quốc hội thông qua ngày 14/06/2025, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/10/2025 và áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2025. Văn bản pháp lý này không chỉ sửa đổi mà thay thế hoàn toàn các luật thuế TNDN trước đây, tạo ra một cuộc cải cách toàn diện, tác động sâu sắc đến mọi doanh nghiệp tại Việt Nam.

Với vai trò là kế toán trưởng, giám đốc tài chính hay chủ doanh nghiệp, việc nắm bắt và chuẩn bị cho những thay đổi này là yêu cầu cấp thiết. Bài viết dưới đây Kế toán Lê Ánh sẽ phân tích chi tiết, chuyên sâu và có hệ thống toàn bộ những điểm mới cốt lõi của Luật Thuế TNDN 2025, giúp bạn có cái nhìn tổng quan và xây dựng lộ trình tuân thủ hiệu quả.

Mục lục

• 1. Tổng quan về Luật Thuế TNDN 67/2025/QH15: Tại sao lại có sự thay đổi mang tính cách mạng?
• 2. Mở rộng Vành đai Thuế: Ai sẽ là người nộp thuế mới?
• 3. Cấu trúc Tính thuế TNDN 2025: Doanh thu, Chi phí và Lợi nhuận được định nghĩa lại
• 4. Biểu Thuế suất Phân tầng và Nghĩa vụ Nộp thuế
• 5. Tái cấu trúc Khung Ưu đãi Thuế: Chuyển dịch từ "Lượng" sang "Chất"
• 6. Các Quy định Đặc thù và Tác động đến Giao dịch Doanh nghiệp

1. Tổng quan về Luật Thuế TNDN 67/2025/QH15: Tại sao lại có sự thay đổi mang tính cách mạng?

Luật Thuế TNDN 2025 ra đời nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách hệ thống thuế, giải quyết các bất cập của luật hiện hành và tạo dựng một môi trường kinh doanh công bằng, cạnh tranh hơn. Các mục tiêu chiến lược của Luật bao gồm:

- Thích ứng với kinh tế toàn cầu: Chủ động tích hợp các quy tắc về Thuế tối thiểu toàn cầu (BEPS Pillar Two) để bảo vệ quyền đánh thuế của Việt Nam trước các tập đoàn đa quốc gia.

- Bao quát kinh tế số: Mở rộng cơ sở thuế để quản lý hiệu quả các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt là thương mại điện tử và các dịch vụ xuyên biên giới.

- Thu hút đầu tư chất lượng cao: Tái định vị chính sách ưu đãi, hướng dòng vốn vào các lĩnh vực công nghệ chiến lược, đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh thay vì các dự án thâm dụng lao động, vốn lớn.

- Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs): Giảm gánh nặng tài chính cho khối SMEs (chiếm hơn 97% tổng số doanh nghiệp) thông qua biểu thuế suất linh hoạt, tạo nguồn lực để các đơn vị tái đầu tư.

- Tăng cường minh bạch: Hệ thống hóa các quy định ưu đãi vào một luật duy nhất, làm rõ các quy định về chi phí được trừ để giảm thiểu tranh chấp và đơn giản hóa thủ tục tuân thủ cho người nộp thuế.

2. Mở rộng Vành đai Thuế: Ai sẽ là người nộp thuế mới?

⭕ Nhà cung cấp Nước ngoài và Kinh tế số chính thức vào diện chịu thuế

Một trong những sửa đổi nền tảng nhất là việc mở rộng phạm vi đối tượng nộp thuế. Luật bổ sung rõ ràng "doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam... bao gồm cả các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số" phải nộp thuế cho các khoản thu nhập phát sinh tại Việt Nam.Thu nhập chịu thuế được xác định là có nguồn gốc từ Việt Nam, bất kể hoạt động kinh doanh được thực hiện ở đâu.

Sự bổ sung này tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc để cơ quan thuế thu thuế đối với các tập đoàn công nghệ toàn cầu đang có doanh thu lớn từ thị trường Việt Nam, đảm bảo sự công bằng về nghĩa vụ thuế với các doanh nghiệp trong nước.

⭕ Định nghĩa lại "Cơ sở Thường trú" (PE) trong Kỷ nguyên Số

Để hỗ trợ cho việc quản lý thuế đối với kinh tế số, khái niệm "cơ sở thường trú" (CSTT) đã được hiện đại hóa. Theo đó, "nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số" mà qua đó doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam đã được xem là một dạng CSTT.

Quy định mới tạo ra một khái niệm "CSTT ảo" (virtual PE), cho phép xác định sự hiện diện chịu thuế của một công ty nước ngoài ngay cả khi họ không có văn phòng hay nhân viên vật lý. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (DTA) mà Việt Nam đã ký kết thường có định nghĩa về CSTT hẹp hơn. Theo nguyên tắc ưu tiên áp dụng điều ước quốc tế, định nghĩa trong DTA sẽ được ưu tiên. Do đó, tác động tức thời của quy định này sẽ lớn nhất với các doanh nghiệp từ những quốc gia chưa có DTA với Việt Nam.

⭕Danh mục Thu nhập Miễn thuế Mở rộng: Hướng tới Kinh tế Xanh

Luật 67/2025/QH15 bổ sung nhiều khoản thu nhập được miễn thuế, thể hiện rõ định hướng khuyến khích các lĩnh vực ưu tiên:

• Thu nhập từ thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số được miễn thuế tối đa 3 năm.
• Các khoản tài trợ mà doanh nghiệp nhận được cho hoạt động R&D, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
• Các khoản hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước và từ Quỹ hỗ trợ đầu tư.
• Thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ carbon lần đầu và tiền lãi, thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu.

Việc miễn thuế cho thu nhập từ tín chỉ carbon và trái phiếu xanh là một động thái chiến lược, tạo cú hích để phát triển thị trường tài chính xanh tại Việt Nam, góp phần thực hiện cam kết Net Zero vào năm 2050.

3. Cấu trúc Tính thuế TNDN 2025: Doanh thu, Chi phí và Lợi nhuận được định nghĩa lại

⭕ Nguyên tắc Ghi nhận Doanh thu

Nguyên tắc cốt lõi về ghi nhận doanh thu về cơ bản được giữ nguyên. Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế là toàn bộ tiền bán hàng, gia công, cung ứng dịch vụ, bao gồm cả trợ giá, phụ thu, phụ trội, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

⭕ Cuộc Cách mạng về Chi phí được trừ: Những gì Kế toán cần cập nhật ngay

Lĩnh vực chi phí được trừ chứng kiến những thay đổi sâu sắc nhất, đòi hỏi bộ phận kế toán phải rà soát và cập nhật lại toàn bộ quy trình.

Thứ nhất, cách tiếp cận minh bạch hơn. Dự thảo Nghị định hướng dẫn đã thay đổi phương pháp, từ việc chỉ liệt kê các khoản chi không được trừ sang liệt kê chi tiết cả hai nhóm – chi phí được trừ và không được trừ. Cách làm này giúp tăng cường tính rõ ràng, giảm không gian diễn giải và hạn chế tranh chấp.

Thứ hai, mở rộng đáng kể các khoản chi được trừ.

- Nới lỏng nguyên tắc phù hợp doanh thu: Chấp nhận một số khoản chi phí chưa tương ứng trực tiếp với doanh thu trong kỳ, như chi phí nghiên cứu thị trường, chi phí phát triển sản phẩm mới (kể cả khi dự án không thành công), và chi phí khấu hao tài sản cố định cho thuê trong thời gian chưa có khách.

- Khuyến khích hoạt động ESG và R&D: Các chi phí liên quan đến giảm phát thải khí nhà kính, trung hòa carbon, cũng như chi phí cho nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được chính thức đưa vào danh sách chi phí được trừ. Đặc biệt, dự thảo Nghị định còn đề xuất cơ chế cho phép doanh nghiệp được trừ tới 200% chi phí thực tế cho hoạt động R&D.

Thứ ba, siết chặt các điều kiện tuân thủ.

- Hạ ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt: Dự thảo Nghị định đề xuất hạ ngưỡng giá trị hóa đơn phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt từ 20 triệu đồng xuống còn 5 triệu đồng để được tính là chi phí được trừ. Sự thay đổi này nhằm đồng bộ hóa với quy định khấu trừ thuế GTGT, tạo sự nhất quán trong hệ thống pháp luật thuế.

- Kiểm soát lãi vay: Chi phí lãi vay từ các tổ chức không phải là tổ chức tín dụng sẽ không được trừ nếu vượt trần lãi suất theo quy định của Bộ luật Dân sự (hiện là 20%/năm), thay thế cách tính cũ dựa trên 150% lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước.

- Tích hợp quản lý rủi ro tuân thủ: Một điểm đột phá là các khoản chi vi phạm pháp luật chuyên ngành sẽ không được trừ. Ví dụ: chi phí lương cho lao động nước ngoài không có giấy phép lao động, hoặc chi phí xây dựng của công trình không có giấy phép. Quy định này buộc bộ phận tài chính-kế toán phải phối hợp chặt chẽ với các bộ phận pháp chế, nhân sự để đảm bảo mọi hoạt động đều tuân thủ pháp luật, vì bất kỳ sai sót nào cũng có thể dẫn đến hậu quả trực tiếp về thuế.

⭕ Bù trừ Lãi - Lỗ Linh hoạt hơn

Luật 67/2025/QH15 cho phép doanh nghiệp tự lựa chọn bù trừ số lỗ phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh vào thu nhập chịu thuế của các hoạt động khác có lãi. Đặc biệt, quy định mới cho phép bù trừ lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, dự án đầu tư với lãi từ các hoạt động sản xuất kinh doanh khác (trừ các hoạt động đang hưởng ưu đãi thuế). Sự linh hoạt này giúp cải thiện dòng tiền và khuyến khích các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào các lĩnh vực có chu kỳ kinh doanh dài.

4. Biểu Thuế suất Phân tầng và Nghĩa vụ Nộp thuế

Thuế suất Phổ thông Mới: Hỗ trợ trực tiếp cho SMEs

Đây là một trong những thay đổi có tác động rộng rãi nhất. Thay vì một mức thuế suất 20% như trước, Luật mới thiết lập cấu trúc thuế suất 3 bậc, dựa trên tổng doanh thu của năm liền kề trước đó:

• 15% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng.
• 17% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trên 3 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.
• 20% đối với các doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trên 50 tỷ đồng. 

Chính sách này là một sự hỗ trợ thiết thực, giúp các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tiết kiệm chi phí thuế để tái đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Thuế suất Đặc thù cho Khai thác Tài nguyên

Luật vẫn duy trì các mức thuế suất riêng cho các hoạt động đặc thù:

• Dầu khí: Thuế suất từ 25% đến 50%, tùy thuộc vào vị trí và trữ lượng mỏ.
• Tài nguyên quý hiếm (vàng, bạc, đất hiếm...): Thuế suất 50%, có thể giảm xuống 40% nếu mỏ nằm tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

5. Tái cấu trúc Khung Ưu đãi Thuế: Chuyển dịch từ "Lượng" sang "Chất"

Luật 67/2025/QH15 đánh dấu một sự thay đổi căn bản trong triết lý ưu đãi thuế.

Loại bỏ các Ưu đãi cũ

• Các tiêu chí ưu đãi dựa trên quy mô vốn lớn (ví dụ, dự án từ 6.000 tỷ đồng) hoặc thu hút nhiều lao động đã bị loại bỏ.
• Ưu đãi áp dụng chung cho các dự án đầu tư tại khu công nghiệp (KCN) (nếu KCN không nằm trên địa bàn khó khăn) cũng bị bãi bỏ.

Sự thay đổi này sẽ làm giảm sức hấp dẫn của các KCN ở các vùng kinh tế phát triển, đồng thời gián tiếp khuyến khích các nhà đầu tư dịch chuyển đến các địa bàn khó khăn hơn để hưởng lợi từ chính sách thuế, góp phần điều tiết sự phát triển kinh tế vùng.

Bản đồ Ưu đãi Mới: Công nghệ cao, Kinh tế xanh và Hỗ trợ SMEs

Luật đã bổ sung nhiều ngành, nghề ưu đãi mới, tập trung vào các lĩnh vực chiến lược:

• Công nghệ cao và Kinh tế số: Sản xuất sản phẩm công nghệ số, an toàn thông tin mạng, sản xuất chip bán dẫn, xây dựng trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI).
• Sản xuất chiến lược: Sản xuất thép cao cấp, sản phẩm tiết kiệm năng lượng, chế tạo máy móc nông nghiệp, lắp ráp ô tô.
• Hỗ trợ SMEs: Đầu tư kinh doanh cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Giải mã các Gói Ưu đãi Miễn, Giảm thuế

Luật đã hệ thống hóa các gói ưu đãi về thời gian miễn, giảm thuế:

- Gói ưu đãi cao nhất (Miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm tiếp theo): Áp dụng cho các dự án đầu tư mới thuộc ngành nghề hoặc địa bàn được hưởng mức thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm (ví dụ: công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, dự án tại địa bàn đặc biệt khó khăn).

- Gói ưu đãi cơ bản (Miễn 2 năm, giảm 50% trong 4 năm tiếp theo): Dành cho các dự án đầu tư mới thuộc diện hưởng thuế suất ưu đãi 17% trong 10 năm (ví dụ: sản xuất thép cao cấp, lắp ráp ô tô, dự án tại địa bàn khó khăn).

Thời điểm bắt đầu tính ưu đãi là năm đầu tiên doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế. Nếu trong 3 năm đầu chưa có thu nhập chịu thuế, thời gian miễn, giảm sẽ được tính từ năm thứ tư.

>>> Xem thêm: Khóa học kế toán Thuế chuyên sâu

6. Các Quy định Đặc thù và Tác động đến Giao dịch Doanh nghiệp

⭕ Thuế Chuyển nhượng vốn của Nhà đầu tư Nước ngoài: Thay đổi cuộc chơi M&A

Luật 67/2025/QH15 đã thay đổi hoàn toàn cách tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vốn của nhà đầu tư nước ngoài. Thay vì nộp thuế 20% trên thu nhập tính thuế (phần lãi), luật mới quy định doanh nghiệp nước ngoài sẽ phải nộp thuế theo một tỷ lệ phần trăm trên tổng doanh thu (giá trị) của giao dịch. Dự thảo Nghị định đang đề xuất mức thuế suất là 2% trên doanh thu chuyển nhượng.6

Sự thay đổi này có tác động sâu sắc đến các thương vụ M&A. Ngay cả khi một nhà đầu tư ngoại thoái vốn mà không có lãi (hoặc lỗ), họ vẫn phải nộp một khoản thuế dựa trên tổng giá trị giao dịch. Khoản thuế này sẽ được xem như một "chi phí thoái vốn" và có thể ảnh hưởng đến định giá các thương vụ trong tương lai.

⭕ Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ (KH&CN)

Luật mới đã tăng gấp đôi mức trích lập Quỹ phát triển KH&CN, từ tối đa 10% lên đến 20% thu nhập tính thuế hàng năm. Đây là một khuyến khích mạnh mẽ, cho phép các doanh nghiệp giữ lại một phần lợi nhuận đáng kể để tái đầu tư cho hoạt động R&D.

⭕ Lộ trình hành động cho Doanh nghiệp và Kế toán

Để chuẩn bị và thích ứng với những thay đổi lớn này, các doanh nghiệp cần có một lộ trình hành động rõ ràng:

① Giai đoạn Nghiên cứu (Ngay lập tức - Quý 1/2025):

• Thành lập nhóm chuyên trách: Giao nhiệm vụ cho bộ phận kế toán, tài chính, pháp chế nghiên cứu sâu về Luật và các văn bản hướng dẫn sắp ban hành.
• Rà soát toàn diện: Đánh giá lại cơ cấu đầu tư, ngành nghề kinh doanh, địa điểm hoạt động để xác định mức độ ảnh hưởng và các cơ hội hưởng ưu đãi mới.
• Xác định thuế suất áp dụng: Dựa vào doanh thu năm 2024 để dự kiến mức thuế suất TNDN (15%, 17% hay 20%) sẽ áp dụng cho năm 2025.

② Giai đoạn Chuẩn bị (Quý 2/2025 - Quý 3/2025):

Lập kế hoạch thuế 2025: Xây dựng kịch bản tài chính và kế hoạch thuế chi tiết cho năm 2025 dựa trên các quy định mới.

Cập nhật hệ thống và quy trình:

• Điều chỉnh quy trình thanh toán để tuân thủ ngưỡng 5 triệu đồng cho các giao dịch không dùng tiền mặt.
• Rà soát các hợp đồng vay vốn để đảm bảo lãi suất tuân thủ quy định.
• Xây dựng quy trình kiểm tra chéo tuân thủ pháp luật chuyên ngành (lao động, xây dựng, môi trường...).

Tổ chức đào tạo nội bộ: Phổ biến các thay đổi quan trọng cho đội ngũ tài chính, kế toán và các bộ phận liên quan.

>>> Xem thêm: Đào Tạo Inhouse – Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Kế Toán, Thuế Và Tài Chính Cho Doanh Nghiệp

③ Giai đoạn Triển khai (Từ 01/10/2025):

• Áp dụng các quy trình mới: Chính thức vận hành hệ thống kế toán và các quy trình tuân thủ đã được cập nhật.
• Theo dõi và điều chỉnh: Liên tục theo dõi các diễn giải và hướng dẫn từ cơ quan thuế để có những điều chỉnh kịp thời, đảm bảo tuân thủ đầy đủ và tối ưu hóa lợi ích cho doanh nghiệp.

Luật Thuế TNDN 2025 là một bước tiến lớn trong cải cách chính sách thuế của Việt Nam. Việc chủ động nắm bắt, phân tích và chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ đúng pháp luật mà còn tận dụng được các cơ hội mới để phát triển bền vững.