Thuế GTGT được tính vào chi phí được trừ thuế TNDN không?
Thuế GTGT là sắc thuế phát sinh thường xuyên trong hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải mọi khoản thuế GTGT đều được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN. Việc hiểu sai bản chất và hạch toán không đúng có thể khiến doanh nghiệp bị loại chi phí khi quyết toán thuế.
Bài viết dưới đây, đội ngũ giảng viên (các Kế toán trưởng trên 15 năm kinh nghiệm) tại Kế toán Lê Ánh sẽ hướng dẫn chi tiết các trường hợp thuế GTGT được tính và không được tính vào chi phí thuế TNDN theo luật mới nhất.
Mục lục
1. Cập nhật pháp lý quan trọng nhất năm 2025
Để xác định đúng chi phí, kế toán cần nắm vững sự thay đổi mang tính bước ngoặt sau:
- Trước đây: Hạn mức bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt là 20 triệu đồng.
- Hiện nay (Áp dụng cuối 2025): Hạn mức này đã giảm xuống còn 5 triệu đồng.
Căn cứ: Luật Thuế GTGT 2024 (hiệu lực 01/07/2025) và Nghị định 320/2025/NĐ-CP (hiệu lực 15/12/2025).
|
Điều này có nghĩa là: Mọi hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có tổng giá trị thanh toán từ 5.000.000 đồng trở lên (đã bao gồm VAT) bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì mới được xét đến việc khấu trừ thuế hoặc tính vào chi phí. |
2. Các trường hợp Thuế GTGT ĐƯỢC tính vào chi phí được trừ
Về nguyên tắc, thuế GTGT là khoản thuế gián thu, nhưng trong một số trường hợp, nó trở thành một khoản chi phí hợp lý của doanh nghiệp.
2.1. Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp TRỰC TIẾP
Với doanh nghiệp kê khai thuế theo phương pháp trực tiếp (tính thuế trên doanh thu hoặc trên GTGT), thuế GTGT đầu vào không được tách riêng để khấu trừ. Do đó, nó được gộp vào giá trị hàng hóa/dịch vụ mua vào.
Khi đó, toàn bộ số tiền ghi trên hóa đơn (Giá mua + Thuế GTGT) đều được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.
Ví dụ hạch toán: Mua nguyên vật liệu trị giá 10 triệu, VAT 10% (1 triệu).
- Nợ TK 152, 156...: 11.000.000 (Bao gồm cả thuế)
- Có TK 111, 112: 11.000.000
(Lưu ý: Nếu tổng giá trị >= 5 triệu thì phải chuyển khoản mới được tính chi phí).
Xem thêm: Cách Tính Thuế GTGT Phải Nộp Theo Phương Pháp Trực Tiếp
2.2. Thuế GTGT đầu ra của hàng hóa dùng để biếu, tặng, khuyến mại
Khi doanh nghiệp xuất hàng để biếu tặng khách hàng hoặc nhân viên (phục vụ mục đích kinh doanh):
- Doanh nghiệp phải xuất hóa đơn đầu ra và kê khai nộp thuế GTGT.
- Phần thuế GTGT đầu ra này doanh nghiệp phải tự bỏ tiền ra nộp, nên nó được coi là một khoản chi phí của doanh nghiệp.
Hạch toán:
Nợ TK 641/642: (Giá vốn hàng tặng + Thuế GTGT đầu ra phải nộp)
Có TK 152/156: Giá vốn.
Có TK 3331: Thuế GTGT đầu ra.
2.3. Hóa đơn đặc thù
Trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT. Khi đó thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ nên sẽ được hạch toán vào chi phí (hoặc nguyên giá tài sản).
3. Các trường hợp Thuế GTGT KHÔNG ĐƯỢC tính vào chi phí được trừ
Đây là vùng rủi ro cao nhất mà kế toán cần tránh sai sót.
3.1. Thuế GTGT đã được khấu trừ hoặc hoàn thuế
Nguyên tắc bất di bất dịch: "Một khoản tiền không thể hưởng lợi ích kép". Nếu thuế GTGT đầu vào đã được hạch toán vào TK 133 để khấu trừ với thuế đầu ra, thì nó là Tài sản của doanh nghiệp, không được tính vào Chi phí (TK đầu 6) nữa.
3.2. Thuế GTGT của xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi (Vượt định mức)
Với doanh nghiệp không kinh doanh vận tải/du lịch/khách sạn/lái thử, nếu mua ô tô chở người từ 9 chỗ trở xuống có giá trị vượt quá 1,6 tỷ đồng:
- Phần thuế GTGT tương ứng với phần nguyên giá vượt trên 1,6 tỷ đồng: Không được khấu trừ.
- Phần thuế này có được tính vào chi phí TNDN không? KHÔNG.
Lý do: Luật thuế TNDN quy định phần khấu hao tương ứng với nguyên giá vượt 1,6 tỷ là chi phí không được trừ. Do đó, phần thuế GTGT "ăn theo" phần nguyên giá bị loại này cũng bị loại luôn.
Ví dụ hạch toán: Mua xe giá 4 tỷ (chưa VAT 10%).
Nợ TK 211: 4 tỷ.
Nợ TK 133: 160 triệu (Chỉ được khấu trừ phần thuế của 1,6 tỷ).
Nợ TK 211 (hoặc 811 - chi phí bị loại): 240 triệu (Phần thuế của 2,4 tỷ vượt mức -> cộng vào nguyên giá xe nhưng sau này tính khấu hao phải loại ra khi quyết toán thuế).
Có TK 112: 4,4 tỷ.
3.3. Vi phạm điều kiện thanh toán (Quy định 5 triệu đồng)
Đây là điểm mới và "chí mạng" nhất: Nếu mua hàng có hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên mà thanh toán bằng Tiền mặt:
- Về thuế GTGT: Không được khấu trừ (bị loại khỏi TK 133).
- Về thuế TNDN: Toàn bộ giá trị hóa đơn + tiền thuế đều không được tính vào chi phí được trừ.
⇒ Doanh nghiệp bị thiệt hại kép: Vừa mất tiền thuế GTGT đầu vào, vừa phải nộp thêm thuế TNDN do không có chi phí đầu vào.
4. Bảng Tổng Hợp So Sánh (Dễ nhớ)
|
Trường hợp |
Được khấu trừ GTGT (TK 133) |
Được tính vào chi phí TNDN (TK 6xx) |
|
Doanh nghiệp nộp thuế phương pháp Khấu trừ, đủ chứng từ |
CÓ |
KHÔNG (Vì đã tách riêng) |
|
Doanh nghiệp nộp thuế phương pháp Trực tiếp, đủ chứng từ |
KHÔNG |
CÓ (Tính gộp vào giá mua) |
|
Xe < 9 chỗ, phần vượt 1.6 tỷ |
KHÔNG |
KHÔNG |
|
Hóa đơn > 5 triệu trả tiền mặt |
KHÔNG |
KHÔNG |
Quy định mới về hạn mức 5 triệu đồng sẽ thay đổi hoàn toàn thói quen chi tiêu tiền mặt của các doanh nghiệp nhỏ. Kế toán cần rà soát lại toàn bộ quy trình tạm ứng và thanh toán ngay lập tức.
Nếu bạn cảm thấy các quy định thuế quá phức tạp và lo ngại rủi ro khi quyết toán, hãy tham gia các khóa học thực chiến tại Kế toán Lê Ánh.
KẾ TOÁN LÊ ÁNH Chuyên đào tạo kế toán thực hành và dịch vụ kế toán thuế trọn gói tốt nhất thị trường. (Đội ngũ giảng viên 100% là Kế toán trưởng từ 13 - 20 năm kinh nghiệm).
Tham khảo ngay:
- Khóa học Kế toán Tổng hợp Thực hành
- Khóa học kế toán thuế cho người mới bắt đầu
- Khóa học Kế toán Thuế Chuyên sâu
Từ khóa tìm kiếm: thuế GTGT có được tính vào chi phí không, chi phí được trừ khi tính thuế TNDN, thuế GTGT không được trừ, hạch toán thuế GTGT, chi phí không được trừ
