Nội dung, ý nghĩa của phương pháp tổng hợp cân đối kế toán

Giai đoạn tổng hợp số liệu là giai đoạn cuối của trình tự phản ánh, tuy nhiên cách thức tổng hợp số liệu như thế nào để dễ dàng, thuận tiện cho việc xử lý số liệu thì cần phải có một phương pháp nhất định, đáp ứng yêu cầu này phương pháp tổng hợp cân đối được xây dựng.

>>> Xem thêm: Sơ lược về kế toán quá trình bán hàng

1. Nội dung phương pháp tổng hợp cân đối kế toán

Phương pháp tổng hợp cân đối kế toán là một phương pháp kế toán được sử dụng để tổng hợp số liệu từ các tài khoản kế toán dựa trên tính cân đối vốn có của các đối tượng kế toán để lên các chỉ tiêu trong báo cáo kế toán phục vụ cho công tác kế toán và công tác quản lý.

Mục đích khi kế toán sử dụng phương pháp tổng hợp cân đối là nhằm tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán để lên được các chỉ tiêu trong báo cáo.

Cơ sở để thực hiện xây dựng phương pháp tổng hợp cân đối kế toán đó là tính cân đối vốn có của đối tượng kế toán. Như đã giới thiệu trong phần đối tượng mà kế toán theo dõi, phản ánh bao gồm: tài sản và sự vận động của tài sản, những đối tượng này hết sức đa dạng và phong phú cả về hình thức biểu hiện, công dụng và sự vận động, tuy nhiên bản thân chúng luôn tồn tại tính cân đối, điều này thuộc bản chất hay thuộc tính tự nhiên vốn có của chúng. Khi xem xét tính cân đối của đối tượng kế toán có thể tiếp cận từ hai góc độ: tính cân đối tổng quát và tính cân đối bộ phận.

Đối tượng kế toán khi xem xét từ góc độ tổng quát cũng tồn tại tính cân đối và được gọi là tính cân đối tổng quát, ví dụ:

TÀI SẢN = NGUỒN VỐN

TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU

KẾT QUẢ (LÃI, LỖ) = DOANH THU (THU NHẬP) – CHI PHÍ

Cụ thể hơn khi xem xét đối tượng kế toán dưới dạng cụ thể, chi tiết cũng có kết quả là chúng luôn tồn tại tính cân đối, trong trường hợp này được gọi là cân đối bộ phận hay cân đối chi tiết, ví dụ:

Giá trị cuối kỳ của một đối tượng cụ thể = Giá trị đầu kỳ + Số phát sinh tăng – Số phát sinh giảm

Phương trình trên có thể áp dụng cho bất kỳ đối tượng kế toán cụ thể nào. học xuất nhập khẩu ở đâu tốt

Như vậy, đối tượng kế toán tiếp cận từ góc độ tổng quát hay cụ thể cũng luôn tồn tại tính cân đối, sử dụng yếu tố này, kế toán sẽ tổng hợp số liệu để lên các chỉ tiêu kinh tế trong các báo cáo đáp ứng yêu cầu của người sử dụng.

Nội dung của phương pháp tổng hợp cân đối kế toán được xây dựng bởi hai yếu tố: Bảng tổng hợp cân đối và phương pháp tổng hợp số liệu.

Trong đó bảng tổng hợp cân đối là các báo cáo kế toán chứa đựng các chỉ tiêu kinh tế, hình thức biểu hiện của bảng tổng hợp sẽ khác nhau tùy thuộc vào yêu cầu cung cấp thông tin, nhưng có hai dạng cơ bản là bảng tổng hợp tổng thể trong đó có các chỉ tiêu kinh tế tổng quát, khái quát và bảng tổng hợp bộ phận (chi tiết) trong đó có các chỉ tiêu báo cáo ở dạng cụ thể, chi tiết.

Bảng cân đối kế toán

Yếu tố thứ hai tạo nên nội dung của phương pháp đó là phương pháp tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán để lên các chỉ tiêu trong báo cáo, trong công tác kế toán có rất nhiều loại sổ kế toán khác nhau và cũng có nhiều loại báo cáo kế toán khác nhau do vậy thiết lập mối liên hệ từ sổ kế toán với các kế toán là một công việc hết sức phức tạp do vậy yếu tố thứ hai trong nội dung phương pháp tổng hợp cân đối là hết sức quan trọng.

Để phục vụ cho công tác quản lý tài chính thì đơn vị cần phải có các tài liệu tổng hợp phản ánh toàn bộ hoạt động của mình. Các tài liệu tổng hợp không chỉ cần cho bản thân đơn vị mà còn cần thiết cho những đối tượng có quyền lợi trực tiếp hoạc gián tiếp đối với đơn vị, và những ai có quan tâm đến hoạt động của đơn vị.

Việc phản ánh vào sổ sách kế toán mới chỉ phản ánh được từng loại tài sản, từng loại nguồn vốn cũng như từng mặt riêng biệt của quá trình hoạt động của mỗi đơn vị. Các tài liệu này mặc dù rất cần thiết cho công tác quản lý, song yêu cầu tổng hợp từ các sổ kế toán thành hệ thống các chỉ tiêu tổng hợp là vấn đề có ý nghĩa rất quan trọng về mặt quản lý tài chính. Các thông tin tổng hợp được gọi là các thông tin tài chính mà công tác kế toán phải có trách nhiệm cung cấp một cách kịp thời, chính xác trung thực.

Do tính chất tổng hợp của các thông tin tài chính nên số liệu được sử dụng để xác lập các chỉ tiêu tổng hợp đều được biểu hiện dưới hình thức tiền tệ (chỉ sử dụng duy nhất thước đo bằng tiền).

Cân đối là tính chất vốn có gắn liền với đối tượng mà kế toán phản ánh và giám đốc biểu hiện qua mối quan hệ giữa tài sản và nguồn hình thành nên tài sản, ngoài ra nó cần được biểu hiện thành những quan hệ cụ thể bên trong của bản thân tài sản, bản thân nguồn vốn và mối quan hệ giữa chúng với nhau trong quá trình vận động.

2. Ý nghĩa của phương pháp tổng hợp cân đối kế toán

Phương pháp tổng hợp cân đối kế toán cung cấp những thông tin khái quát, tổng hợp nhất về tài sản, nguồn vốn và quá trình kinh doanh mà các phương pháp kế toán khác đã thực hiện như: phương pháp chứng từ, phương pháp tài khoản kế toán, phương pháp tính giá.

Sử dụng phương pháp tổng hợp cân đối kế toán có thể tập hợp số liệu từ nhiều sổ kế toán để lên được các chỉ tiêu kinh tế trong báo cáo kế toán đáp ứng yêu cầu của người sử dụng.

Nhờ có phương pháp tổng hợp cân đối kế toán, các đối tượng sử dụng thông tin có được thông tin tổng hợp về tình hình tài sản, nguồn vốn và kết quả hoạt động của đơn vị kế toán. Từ đó, có cơ sở để tiến hành kiểm tra, phân tích, đánh giá tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính của đơn vị. Trên cơ sở phân tích, đánh giá các tình hình trên nhà quản lý doanh nghiệp sẽ nghiên cứu và ban hành các chính sách, chế độ kinh tế tài chính mới phù hợp hơn. Bên cạnh đó còn đề ra các giải pháp, các quyết định tối ưu về quản lý và điều hành các hoạt động của đơn vị trong hiện tại và trong tương lai, thúc đẩy sự phát triển của đơn vị.

Kế toán Lê Ánh vừa chia sẻ cho bạn bài viết về nội dung, ý nghĩa của phương pháp tổng hợp cân đối kế toán. Cảm ơn bài viết hữu ích với bạn đọc!

Xem thêm bài viết liên quan: Nội dung và kết cấu của Bảng cân đối kế toán

Nếu như bạn muốn theo học kế toán để được các kế toán trưởng trên 10 năm kinh nghiệm hướng dẫn xử lý các nghiệp vụ kế toán thực tế thì có thể liên hệ: