Hướng Dẫn Lập Hóa Đơn Điều Chỉnh Theo NĐ 70/2025/NĐ-CP

Giảng viên khóa học kế toán thuế cho người mới bắt đầu tại Kế toán Lê Ánh hướng dẫn chi tiết cách lập hóa đơn điều chỉnh theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, bao gồm 14 tình huống phổ biến, quy trình thay thế – điều chỉnh hóa đơn điện tử và các trường hợp đặc biệt như quyết toán, chiết khấu thương mại, trả lại hàng hóa, hoàn phí bảo hiểm...

Kể từ ngày 1/7/2025, Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định chi tiết các trường hợp lập hóa đơn điều chỉnh/thay thế khi phát sinh sai sót hoặc thay đổi nghiệp vụ kinh tế. Bài viết này tổng hợp đầy đủ 14 tình huống điều chỉnh thường gặp, quy trình thay thế hóa đơn, và những trường hợp đặc biệt (quyết toán, chiết khấu, trả lại hàng…) theo quy định mới nhất.

14 Trường Hợp Lập Hóa Đơn Điều Chỉnh (Theo NĐ 70/2025/NĐ-CP)

STT	Loại Thay Đổi	Ghi nhận trên Hóa Đơn Điều Chỉnh
01	Đổi đơn vị tính	Ghi rõ: “Điều chỉnh đơn vị tính từ … sang …”
02	Đổi tên hàng hóa	Ghi: “Điều chỉnh tên hàng từ … sang …”
03	Đổi MST bên mua	Ghi MST mới, không thay đổi giá trị
04	Tăng số lượng	Cộng số lượng tăng, tính lại tiền thuế
05	Giảm số lượng	Trừ số lượng bị giảm
06	Tăng đơn giá	Ghi để cộng thêm tiền
07	Giảm đơn giá	Ghi số tiền bị giảm, ghi bằng chữ
08	Giảm thuế suất GTGT	Ghi rõ từ 10% → 8%, có tiền bị giảm
09	Tăng thuế suất GTGT	Tính tiền tăng thêm
10	Giảm thành tiền	Trừ thành tiền do sai số
11	Tăng thành tiền	Cộng thêm giá trị
12	Trả lại toàn bộ hàng	Ghi giảm hết tất cả mặt hàng
13	Trả lại một phần hàng	Ghi giảm từng dòng hàng hóa
14	Trường hợp người mua lập hóa đơn trả lại	Ghi nhận người mua xuất hóa đơn

Quy Trình Thay Thế – Điều Chỉnh Hóa Đơn Theo Nghị Định 70/2025/NĐ-CP

Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định rõ quy trình xử lý hóa đơn điện tử khi phát hiện sai sót. Tùy vào mức độ sai, người bán cần xác định lập hóa đơn điều chỉnh, lập hóa đơn thay thế hoặc chỉ gửi thông báo sai sót. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:

1. Trường hợp KHÔNG cần lập lại hóa đơn

Sai tên hoặc địa chỉ người mua
Nhưng mã số thuế, nội dung khác đúng

Giải pháp: Người bán không cần lập lại hóa đơn, chỉ cần:

Thông báo cho người mua
Gửi mẫu 04/SS-HĐĐT đến cơ quan thuế để xác nhận đã phát hành sai

2. Trường hợp cần lập hóa đơn mới

Trường hợp	Cách xử lý
Sai mã số thuế, sai tiền hàng, sai thuế suất, sai mặt hàng…	Lập hóa đơn điều chỉnh (ghi rõ: “Điều chỉnh cho hóa đơn…”) hoặc Lập hóa đơn thay thế (ghi rõ: “Thay thế cho hóa đơn…”)
Trả lại hàng, hủy giao dịch, thay đổi giá sau quyết toán	Hóa đơn điều chỉnh âm (-) hoặc Hóa đơn thay thế phản ánh đúng giao dịch thực tế
Lập nhầm nhiều hóa đơn trong cùng kỳ với cùng người mua	Gộp lại vào Bảng kê điều chỉnh (mẫu 01/BK-ĐCTT)

Lưu ý:

Hóa đơn điều chỉnh phải có dòng chữ “Điều chỉnh cho hóa đơn...”
Hóa đơn thay thế phải ghi rõ “Thay thế cho hóa đơn...”
Kê khai vào kỳ có hóa đơn gốc sai sót

Hướng Dẫn Thay Thế – Điều Chỉnh Theo NĐ 70/2025/NĐ-CP

Trường hợp sai tên người mua:

KHôNG cần lập lại hóa đơn
Chỉ cần thông báo mã 04/SS-HĐĐT cho người mua & CQT

Xem thêm: Mẫu số 04/SS-HĐĐT thông báo hóa đơn điện tử có sai sót

Trường hợp sai MST, số tiền, thuế…:

Có thể chọn:

Lập hóa đơn điều chỉnh (ghi rõ: Điều chỉnh cho hóa đơn số…)
Hoặc: Lập hóa đơn thay thế (ghi: Thay thế cho hóa đơn số…)

Những Trường Hợp Đặc Biệt Theo Điều 4, Khoản 1 NĐ 70/2025/NĐ-CP

Căn cứ pháp lý: Khoản 4 Điều 19 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, sửa đổi bởi khoản 13 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP

Các trường hợp cần lập hóa đơn điều chỉnh (không phải do sai sót):

a) Điều chỉnh do kết luận của cơ quan có thẩm quyền

Hóa đơn ban đầu không sai, nhưng giá trị hoặc khối lượng hàng hóa thay đổi sau thanh toán hoặcquyết toán.
Người bán lập hóa đơn điều chỉnh số chênh lệch, ghi tăng (+) hoặc giảm (–) phù hợp với thực tế phát sinh.

Ví dụ: Cơ quan hải quan xác định hàng thực tế nhập ít hơn khai báo → phải lập hóa đơn điều chỉnh giảm.

b) Điều chỉnh do chiết khấu thương mại

- Áp dụng khi chiết khấu theo doanh số, số lượng (sau nhiều lần mua).

- Có thể:

Trừ trực tiếp vào lần mua cuối cùng hoặc kỳ kế tiếp, hoặc
Lập hóa đơn điều chỉnh kèm bảng kê các hóa đơn bị điều chỉnh.

- Bảng kê lưu tại đơn vị, xuất trình khi cơ quan thuế yêu cầu.

- Hóa đơn điều chỉnh là căn cứ để điều chỉnh doanh thu, thuế đầu ra/đầu vào.

c) Trường hợp trả lại hàng hóa, dịch vụ

c.1) Người mua trả lại hàng

Lập hóa đơn điều chỉnh giảm.
Nếu có thỏa thuận, người mua cũng có thể là bên lập hóa đơn trả lại.

c.2) Hàng hóa là tài sản đăng ký quyền sở hữu

Người mua phải lập hóa đơn trả lại (nếu là đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử).

c.3) Giảm phí, hoàn phí trong bảo hiểm

Lập hóa đơn điều chỉnh phí bảo hiểm (kèm biên bản hoặc văn bản thỏa thuận).
Không yêu cầu đã hoàn tiền, chỉ cần căn cứ rõ ràng.
Biên bản được lưu giữ tại doanh nghiệp.

c.4) Hủy dịch vụ đã thu tiền trước (bất động sản, xây dựng…)

Nếu hủy/chấm dứt giao dịch → lập hóa đơn điều chỉnh theo quy định tại điểm b.1 khoản 1 Điều 19.

Yêu cầu chung cho c.1 → c.4:

→ Phải có đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan đến việc trả lại hoặc điều chỉnh

→ Sẵn sàng xuất trình khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu

d) Hoàn phí dịch vụ thanh toán thẻ

Tổ chức tín dụng đã lập hóa đơn thu phí → sau đó hoàn phí lại cho đơn vị chấp nhận thẻ → phải lập hóa đơn điều chỉnh.

Không bắt buộc ghi thông tin chi tiết hóa đơn gốc trên hóa đơn điều chỉnh.

đ) Dịch vụ viễn thông trả trước – trả sau

Khách hàng dùng thẻ trả trước để thanh toán cước trả sau, nhắn tin từ thiện…
Khi đã lập hóa đơn khi bán thẻ → sau đó doanh nghiệp căn cứ vào biên bản/bảng kê để lập hóa đơn điều chỉnh cho phần sử dụng thực tế.

Ghi nhớ quan trọng:

- Hóa đơn điều chỉnh không chỉ áp dụng khi sai sót, mà còn được dùng để phản ánh các biến động thực tế đúng quy định.

- Các trường hợp nêu trên yêu cầu doanh nghiệp:

Lập hóa đơn điều chỉnh rõ ràng, chính xác
Có biên bản, chứng từ làm căn cứ
Đảm bảo khai báo đúng kỳ kê khai thuế

Kết Luận

Việc lập hóa đơn điều chỉnh/ thay thế theo NĐ 70/2025/NĐ-CP đòi hỏi kỹ năng nghiệp vụ chính xác và hiểu đúng quy trình. Doanh nghiệp cần:

Xây dựng quy trình kiểm soát hóa đơn sai sót
Hướng dẫn kịp thời cho nhân sự kế toán thuế
Lưu trữ bảng kê, biên bản điều chỉnh đầy đủ

Trung tâm Lê Ánh thường xuyên cập nhật bài giảng, tài liệu, file mẫu hóa đơn thông qua các khóa học kế toán tổng hợp, khóa học kế toán thuế thực tế. Bạn có thể tên lịu tài liệu, nhận file mẫu hoặc hỏi đáp trực tiếp qua